بررسی انتقادی معرفی شیخ شبیر خاقانی در پژوهش های تاریخ انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

در قلمرو تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی موضوعات متنوعی مورد بحث و ارزیابی قرار می‌گیرد که ازجمله آن نقش رجال در تحولات سیاسی و اجتماعی نقاط مختلف کشور است که در زمره تاریخ محلی انقلاب نیز قابل‌مطالعه است. بررسی رویدادهای مناطق مختلف ایران هم از حیث نقش‌آفرینی در پیروزی انقلاب اسلامی و هم از حیث رخدادهای پساانقلاب و شناخت ریشه‌های بحران‌های قومیتی از اهمیت خاصی برخوردار هستند. این در حالی است که در برخی موارد، نوع روایت این رخدادها و نقش‌آفرینی افراد با کاستی‌ها و اشکالاتی مواجه است؛ لذا این بُعد از تاریخ‌نگاری انقلاب نیازمند آسیب‌شناسی جدی است؛ زیرا در این حوزه موانعی وجود دارد که تحصیل امر واقع را دشوار می‌سازد. در مقاله پیش رو تلاش شده تا نحوه معرفی سوابق شیخ محمد طاهر آل شبیر خاقانی از روحانیون سرشناس خرمشهر در برخی منابع بررسی شود و کاستی‌های روایت‌های مربوط به نقش‌آفرینی وی در رخدادها و بحران مهروموم‌های ابتدایی پس از انقلاب در خرمشهر و نیز شیوه رفع آنها موردبحث قرار گیرد تا بهتر بتوان به شناخت امر واقع در این زمینه دست‌ یافت.
کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی، تاریخ‌نگاری، تاریخ شفاهی، خرمشهر، شبیر خاقانی.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A critical review of the introduction of Sheikh Shabir Khaqani in the researches of the history of the Islamic Revolution

نویسنده [English]

  • mehdi GHANAVATI
PhD student in the history of the Islamic Revolution, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In the historiography of the Islamic Revolution, various issues are discussed and evaluated, including the role of men in the political and social developments of different parts of the country, which can also be studied under the local history of the revolution. Investigating the events of different regions of Iran are of particular importance both in terms of playing a role in the victory of the Islamic Revolution and in terms of post-revolution events and knowing the roots of ethnic crises. This is despite the fact that in some cases, the type of narration of these events and the role-playing of people are faced with shortcomings and problems; Therefore, this aspect of the historiography of the revolution requires a serious pathology; Because there are obstacles in this field that make it difficult to learn the truth. In the following article, an attempt has been made to examine the way in which the records of Sheikh Muhammad Taher Al Shabir Khagani, one of the famous clerics of Khorramshahr, are presented in some sources, and the shortcomings of the narratives related to his role in the events and the crisis of the primary seals after the revolution in Khorramshahr, as well as how to fix them. be discussed in order to better understand the facts in this field

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic revolution
  • historiography
  • oral history
  • Khoramshahr
  • Shabir Khaghani
  • آذری شهرضایی، رضا (1378). مروری بر ظهور و سقوط «پدیدۀ خلق عرب» 58-1357. فصلنامه گفتگو، 25، 63-79.                                                    https://ensani.ir/fa/article/205302
  • امین آبادی، روح الله (1392). لغو قانون کاپیتولاسیون: بی‌پرده با تاریخ/ اردیبهشت و خرداد 1358. ماهنامه پاسدار اسلام، 32 (377-378)، 60-63.
  • https://www.noormags.ir/view/fa/magazine/number/56487                                       

- انصاری، مهدی، درودیان، محمد و نخعی، هادی (1386). خرمشهر در جنگ طولانی. مرکز تحقیقات و مطالعات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، چاپ سوم.

- باباخانی، خسرو (1385). نخلستان سرو. تهران: نشر شاهد، چاپ اول.

- براتعلی پور، مهدی (1395). مدیریت بحران های سیاسی در فرایند تثبیت انقلاب اسلامی، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج، چاپ اول.

- بصیرزاده، غلامرضا (بی‌تا). خاطرات، تهران: واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری، نسخه دستنویس.

- پاکتچی، احمد (1397). نقد متن( مجموعه درس گفتارها). تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق ( ع)، چاپ سوم.

- جمعی از نویسندگان (1386). انقلاب اسلامی. ویراست چهارم، قم: نشر معارف، چاپ هفتم.

- جمی، غلامحسین(1384). خاطرات. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

- جواهرکلام، عبدالحسین (1383). تربت پاکان قم: شرح حال مدفونین در سرزمین قم. قم: انتشارات انصاریان.

  • حسینی، رضا (1389). جنگ کوچک مقدمه جنگ بزرگ. یاد ایام، 57.

- حیدری، اصغر (1393). انقلاب اسلامی و گروه های تجزیه طلب، تهران: بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب اسلامی.

- خمینى، (امام) روح‏الله (1389). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، چاپ پنجم.

- دانشنامه جهان اسلام. rch.ac.ir.www

- رسولی، هاشم (1383). خاطرات آیت الله سیدهاشم رسولی محلاتی. تدوین احمد رشیدی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

 

- شورای عالی دایرۀ المعارف انقلاب اسلامی (1391) دایرۀ المعارف انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات سوره مهر، چاپ سوم.

  • عزیزی، امین و کریمیان کریمی، نورالله (1393). منصورون از تشکیل تا ائتلاف. فصلنامه مطالعات تاریخی، 12(47- 48)، 55-77.
  • https://mtq.ir/?page=magazine&id=46

- علم، محمدرضا (1386). انقلاب اسلامی در اهواز. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

- علیان نژاد، میرزا باقر (1393). روزشمار انقلاب اسلامی. تهران: انتشارات سوره مهر.

- فوزی، یحیی (1392). تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج، چاپ سوم.

- قیصری، مهدی(1384). خرم ولی خونین، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

- مرکز اسناد انقلاب اسلامی (مراسان) گفتگو با اسماعیل زمانی، ش.ب. 01/1885.

- مرکز اسناد انقلاب اسلامی (مراسان) گفتگو عدنان عدنانی، ش.ب. 01/2271.

- مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات (1378). قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک. تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.

- ملایی توانی، علیرضا ( 1392). درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ. تهران: نشر نی، چاپ ششم.

- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(1393). سیر مبارزات امام خمینی در آیینه اسناد به روایت ساواک. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

- یکتا، حسین (1389). بحران در خوزستان. کتاب دوم، تهران: مرکز اسناد و تحقیقات جنگ، چاپ سوم.