رویکرد ارتشبد عباس قره باغی در اعلام بی طرفی ارتش در 22 بهمن 57

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین، ایران

2 کارشناسی ارشد تاریخ اسلام،دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین ، ایران

3 کارشناسی ارشد تاریخ اسلام،دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین ایران

4 کارشناس ارشد تاریخ اسلام،دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، فزوین، ایران

چکیده

واکاوی علل و چگونگی اعلام بی‌طرفی ارتش در آخرین روز حیات رژیم پهلوی (22 بهمن57) از سوی ارتشبد قره‌باغی و تسلیم وی در برابر منطق انقلاب، مورد توجه این مقاله بوده است. بر اساس نتایج به دست آمده، علت این امر، ریشه در رویکرد معقولانۀ او در برابر حوادث مهمی بود که در قبل از انقلاب در فرایند آن‌ها‌‌ قرار گرفته بود، که برخی از آن‌ها عبارت بودند از: اجازۀ دفاع علنی به سران نهضت آزادی در جلسۀ محاکمۀ دادگاه، انتقاد از ارتشبد اویسی به علت وقوع حادثۀ 17 شهریور، و برقراری ارتباط و مذاکره با انقلابیون در جهت کاهش تنش در کشور، که این امر، پیش زمینۀ اتخاذ چنین تصمیم مهمی از سوی او در 22 بهمن 57 شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

General Gharah Baghi’s Approach to Army’s Neutrality in 1979 Revolution

نویسندگان [English]

  • mohsEN beheshtiseresht 1
  • GHOLAMREZA yousefi 2
  • Mohammad Mohammadpour 3
  • masoomeh khazeni 4
1 Associate Professor at Imam Khomeini International University Qazvin, Qazvin, Iran
2 Master of Islamic History, Imam Khomeini International University, Qazvin, Qazvin, Iran
3 Master of Islamic History, Imam Khomeini International University, Qazvin, Qazvin, Iran
4 Master of Islamic History, Imam Khomeini International University, Qazvin, Qazvin, Iran
چکیده [English]

The main focus of this paper is to study the reasons for Army’s neutrality in the last day of Pahlavi Regime announced by General Gharah Baghi. The findings of this paper show that his reasonable stances towards the important events in the course of the Revolution was the main reason for Army’s neutrality. These approaches included holding open session trials for the leaders of the Freedom Movement of Iran, criticizing General Oveysi because of committing the September 8 massacre, and establishing ties and negotiating with the revolutionaries for decreasing the tensions in the country.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gharah Baghi
  • Army
  • Shah
  • army’s neutrality
 
 
الفاسناد
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما، 291001780)
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما، 291001772)
سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران (ساکما، 293003639)
مجموعة اسناد انقلاب اسلامی
بکتابها
اسنادی از جنبش دانشجویی در ایران، ج5، تهیه و تنظیم: مرکز اسناد ریاست جمهوری، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1381
• انصاری، احمد علی(1371). من و خاندان پهلوی. (محمد برقعی و حسین سرفراز؛ کوششگران) . تهران. نشر البرز
استمپل، جان دی(1378). درون انقلاب ایران (منوچهر شجاعی، مترجم). تهران: انتشارات رسا.
• امجد، محمد(1380). ایران از دیکتاتوری سلطنتی تا دین سالاری(حسین مفتخری،مترجم). تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
• امیر انتظام، عباس(1381). آن سوی اتهام(ج2). تهران: نشر نی.
• بازرگان، مهدی(1350). دفاعیات در دادگاه غیر صالح تجدید نظر نظامی. تهران: انتشارات مدرس.
• باقی، عمادالدین(1373). تحریر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی ایران. تهران: انتشارات تفکر.
• ـــــــــــــــ (1378). زمینهها و عوامل پیدایش انقلاب. تهران: انتشارات سرایی.
• بختیار، شاپور(1361). 37 روز بعد از 37 سال. رادیو ایران.
• بخش خاطرات بنیاد تاریخ(1371). زیر نظرغلامرضا کرباسچی. هفت هزار روز (ج2). تهران: بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی.
• پارسونز، آنتونی(1365). غرور و سقوط(پاشا شریفی، مترجم). تهران: انتشارات راه نو.
• پژمان، جلال(1386). فروپاشی ارتش شاهنشاه. تهران: انتشارات نامک- پروین.
• پهلوی، اشرف(1381). چهرههایی در آینه. تهران: امیر مستعان.
• پهلوی، محمدرضا(1375). پاسخ به تاریخ(شهریار ماکان، کوششگر). انتشارات مهر.
• تصمیم شوم جمعة خونین(1376). تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
• خاطرات محمدیگانه(1385). ( حبیب‌الله لاجوردی، کوششگر). تهران: نشر ثالث.
• خمینی، روح الله(1385). صحیفۀ امام، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
• زاهدی، اردشیر(1381). 25 سال در کنار شاه. تهران: انتشارات عطایی.
• سفری، محمدعلی(1380). قلم و سیاست(ج4). تهران: انتشارات پروین - نامک.
• سنجابی، کریم(1381). امیدها و ناامیدیها- خاطرات سیاسی دکتر کریم سنجابی. تهران: صدای معاصر.
• سولیوان، ویلیام؛ پارسونز، آنتونی(1375). خاطرات دو سفیر(محمود طلوعی، مترجم). تهران: نشر علم.
• سولیوان، ویلیام(1361). مأموریت در ایران(محمود مشرقی، مترجم). تهران: انتشارات هفته.
• فربد، ناصر(1383). نقش ارتش در تحولات تاریخی. تهران: انتشارات کومش.
• فردوست، حسین (1369). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی(ج 1). تهران: انتشارات روزنامۀ اطلاعات.
• فوزی، یحیی(1384). تحولات سیاسی- اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی(ج 1). تهران: انتشارات عروج.
• قره‌باغی، عباس(1364). اعترافات ژنرال. تهران: نشر نی.
• ـــــــــــــــ (1379). ماجرای فرار ارتشبد عباس قرهباغی. تهران: نشر آبی.
• گزیده و نقد کتاب «چه شد که چنان شد»(1388)، (بررسی وقایع 135- 1357، گفتگو عباس احرار با قره‌باغی). تهران: مرکز هم‌اندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی.
• ما گرفتار جنگ واقعی روانی شدیم(1376). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
• مثل برف آب خواهیم شد(1366). تهران: نشر نی.
• ملایی توانی، علیرضا. (1389). زندگینامة سیاسی آیتالله طالقانی. تهران: نشر نی.
• نجاتی، غلامرضا(1379). تاریخ سیاسی 25 ساله ایران(ج 1). تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
• نصیری، منصور(1386). آخرین ارتشبد. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
• هایزر. (1376). مأموریت مخفی در تهران(محمدحسین عادلی، مترجم). تهران: انتشارات رسا.
• هوشنگ‌مهدوی، عبدالرضا. (1372). انقلاب ایران به روایت رادیو بیبی سی. تهران: قیام.
• هیکل، محمدحسینن(1362). ایران روایتی که ناگفته ماند. (حمید احمدی، مترجم). تهران: انتشارات الهام.
• برژینسکی، زبیگنیو؛ ونس، سایرونس(1362). توطئه در ایران (محمود مشرقی، مترجم). تهران: انتشارات هفته.
• یزدی، ابراهیم. (1363). آخرین تلاشها در آخرین روزها. تهران: انتشارات قلم.
جروزنامهها و مجلات
روزنامة اطلاعات، شمارة 15764، سه شنبه 28دی 1357.
ــــــــــ (ج 1). شمارة 15828، 23 فروردین 1358.
روزنامة کیهان، شمارة 10605، 16 دی 1357.
ــــــــــ ، شمارة 10619، 2بهمن 1357
مجلة امید ایران، (آخرین روزهای شاه)، شمارة 28، مسلسل 1020، 22مرداد58.
زیرذره‌بین، مجلة تهران مصور، شماره 11، شمارة مسلسل 1617، 17/1/1358.
مجلۀ جوان، (معمای ارتشبد قره‌باغی و اسرار سقوط ارتش)، شمارۀ 28، 22/4/1358.
ماهنامة اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، سال4، شماره 37، مهر1384.
دمصاحبه
مصاحبه با آقای دکتر محسن بهشتی‌سرشت، مورخ 20/1/1395.