اعتباریابی داده های تاریخ شفاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی

چکیده

قلمرو علم تاریخ زمان گذشته است، اما شاخه جدیدی در تاریخ ایجاد شده که قلمرو تاریخ یعنی گذشته را به زمان حال بسیار نزدیک کرده و آن تاریخ شفاهی است. اگرچه حدود 70 سال از عمر تاریخ شفاهی می گذرد، اما هنوز به عنوان یک مقوله جدید شناخته می شود و باب گفتگو پیرامون مسائل مختلف آن باز است. با این حال کمتر به صورت مستقل درباره نقد داده های حاصل از تاریخ شفاهی تولید محتوا شده است و جا دارد این پرسش را مطرح کرد که داده هایی که از طریق تاریخ شفاهی تولید میشوند چگونه اعتبار مییابند تا پژوهشگران با آسودگی خاطر از آنها در تحقیقات خود بهره بگیرند؟
در این مقاله تلاش شده است ضمن شرح و بحث درخصوص مصاحبه و ابعاد مختلف آن به عنوان ابزار اصلی تاریخ شفاهی، 12 معیار برای تولید داده های معتبر مورد بحث و ارزیابی قرار گیرد تا به کمک آنها تردیدهای اولیه درباره اصالت داده های تاریخ شفاهی برطرف شده و بر اعتبار آنها افزوده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Validation of oral history data

نویسنده [English]

  • mehdi GHANAVATI
PhD student of Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Institute
چکیده [English]

The realm of the science of history is the past, but a new branch has been created in history that brings the realm of history, the past, very close to the present, and that is oral history. It is known and it is open to talk about its various issues. However, there has been less independent critique of data from oral history of content production, and it is appropriate to ask how data generated from oral history are validated so that researchers can rest assured of it. Benefit from your research?

In this article, an attempt has been made to describe and discuss the interview and its various dimensions as the main tool of oral history; 12 criteria for the production of valid data should be discussed and evaluated to help researchers and scholars, regardless of the initial doubts about the authenticity of oral history data, and increase their validity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oral history
  • data
  • narrator
  • Crediting
  • Criterion
 آذری خاکستری (١٣٨٤)، «مسائل اساسی در تاریخ شفاهی ایران»، تاریخپژوهی، سال هفتم، شماره ٢٣-٢٢.
- امینی، علی (١٣٧٦)، خاطرات، به کوشش حبیب لاجوردی، چ اول، تهران، نشر گفتار.
- بختیار، شاپور (١٣٨٠)، خاطرات، ویراستار: حبیب لاجوردی، چ سوم، تهران، نشر زیبا.
- بصیرزاده، غلامرضا (بیتا)، خاطرات، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری (جزوه دستنویس).
- پاکتچی، احمد (١٣٩٧)، نقد متن (مجموعه درسگفتارها)، چ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق( ع).
- توکلی، فائزه (١٣٩٦)، تاریخ شفاهی (مبانی نظری، روششناسی)، چ اول، تهران، انتشارات سوره مهر.
- حسنآبادی، ابوالفضل (١٣٨٦)، «تاریخ شفاهی و شفاهینگاری در متون تاریخی، با تکیه بر تاریخ بیهقی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، اسفندماه.
حضرتی، حسن (١٣٩٧)، روش پژوهش در تاریخشناسی، چ اول، قم، نشر لوگوس.
- درکتانیان، غلامرضا (١٣٨٤)، «استانداردهای روایت»، ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران معاصر، سال چهارم، شماره ٣٤.
- رسولی، مرتضی (١٣٨٧)، «مروری بر تاریخنگاری معاصر و لزوم توجه به تاریخ شفاهی»، فصلنامه تاریخ معاصر ایران، سال ١٢، شماره ٤٥.
- سامر، باربارا دبلیو (١٣٩٧)، راهنمای تاریخ شفاهی، ترجمه رضا مهاجر، چ دوم، تهران، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
- سلیمانی، مرضیه (١٣٨٩)، «روشها و ارزشهای تاریخ شفاهی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره ١٤٦.
- صالحی فشمی، پیمانه (١٣٨٨)، «گزارشی از ششمین نشست تخصصی و کارگاه آموزشی تاریخ شفاهی»، گنجینه اسناد، سال نوزده، دفتر سوم.
- طاهری، رجبعلی (١٣٧٥)، خاطرات، چ اول، تهران، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی حوزه هنری.
- فراتی، عبدالوهاب (١٣٨٠)، تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی (از مرجعیت امام خمینی تا تبعید)، چ دوم، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- فیضیان، منوچهر (١٣٩٣)، «درآمدی بر تاریخ شفاهی»، ماهنامه علمی تخصصی صدای جمهوری اسلامی ایران، سال دهم، شماره ٦٣.
- قیصری، مهدی (١٣٨٤)، خرم ولی خونین، چ اول، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- قاسمی، فرید (١٣٨١)، «تاریخ شفاهی مطبوعات ایران»، بخارا، ش ٢٤.
ملایی توانی، علیرضا (١٣٩٢)، درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ، چ ششم، تهران، نشر نی.
- -------------- (١٣٨٩)، «چشماندازهای نو در تاریخ شفاهی ایران با تأکید بر تاریخنگاری شفاهی»، دوفصلنامه علمی پژوهشی تاریخنگاری و تاریخنگری، سال بیست، دوره جدید، شماره ٥.
- نورائی، مرتضی و مهدی ابوالحسنی ترقی (١٣٩٤)، تاریخ شفاهی و جایگاه آن در تاریخنگاری معاصر ایران (٨٥٣١ ـ ٥٨٣١)، چ اول، تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام.
- نورائی، مرتضی (١٣٨٥)، «درآمدی بر پارهای مشکلات نظری و کارکردی تاریخ شفاهی»، گنجینه اسناد، شماره ٦٤.
- همایون، داریوش (١٣٩٣)، آیندگان و روندگان، به کوشش حسین دهباشی، چ اول، تهران، مرکز اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.