جمهوریت و سیاست‌ورزیِ حزبی در آراء سیاسی امام خمینی؛ از پیروزی انقلاب تا همه‌پرسی قانون اساسی (22 بهمن 1357- 11 آذر 1358)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای تاریخ انقلاب اسلامی از پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی؛ پژوهشگر ارشد در پژوهشکده تاریخ معاصر

چکیده

چکیده:
در فاصله زمانیِ پیروزی انقلاب تا تصویب نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی (۲۲ بهمن ۱۳۵۷- ۱۱ آذر ۱۳۵۸) که جریان های مختلف سیاسی پیرامون شکل و ماهیت نظام سیاسی پساانقلابی ایران و نسبت آن با دموکراسی و سیاست ورزی حزبی دغدغه های خود را مطرح می کردند، امام خمینی، رهبر انقلاب و نظامِ نوپای جمهوری اسلامی، در موضوعِ شکل و محتوایِ حکومت جمهوری اسلامی و قانون اساسیِ برآمده از آن، به تبیین و تشریح آراء سیاسی و فکری خود می پرداخت. هدف پژوهش پیش رو: تبیین نسبت جمهوریت و اسلامیت نظام در حکومت جمهوری اسلامی و به تبع آن، تحلیل جایگاه تکثرگرایی و سیاست ورزی حزبی در چارچوب حکومت جمهوری اسلامیِ مورد نظر امام خمینی است. نوع پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی، و روش پژوهش، بررسی تاریخی با بهره گیری از الگوی «ردیابی فرایند» می باشد. یافته های پژوهش نشان میدهد امام خمینی در فاصله پیروزی انقلاب تا تصویب قانون اساسی جمهوری اسلامی، جمهوریت نظام را در روش، و اسلامیت حکومت را در محتوا تضمین می کرد. همچنین، در آراء سیاسی ایشان، تکثرگرایی و سیاست ورزی حزبی، در چارچوب حکومت جمهوری اسلامی و مصالح کشور، مورد تأیید قرار گرفته بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Republicanism and party politics in the views of Imam Khomeini; from the victory of the revolution to the referendum on the constitution (February 22, 1979 - December 11, 1358)

نویسنده [English]

  • mozaffar shahedi
PhD in Islamic Revolution from Imam Khomeini Research Institute and Islamic Revolution; Senior Researcher at Institute of Contemporary History
چکیده [English]

Between the time of the victory of the revolution and the final adoption of the constitution of the Islamic Republic (February 22, 1359 - December 11, 1358), various political trends around the shape and nature of the post-revolutionary political system of Iran and its relation to party democracy and politics were raised; Imam Khomeini, the leader of the revolution and the new Islamic Republic's system, spoke about his political and intellectual views on the issue of the form and content of the Islamic Republic's rule and the constitution that emerged from it. The purpose of the present research is to explain the relation between the republicanism and the system of Islamism in the government of the Islamic Republic; hence, to analyze the position of pluralism and party politics within the framework of the Islamic republic's rule of Imam Khomeini. The type of research is descriptive-analytic, and the method of research is a historical survey using the "process tracking" pattern. Findings of the research show that Imam Khomeini guaranteed the republicanism of the regime in the way and the rule of law in the content between the victory of the revolution and the adoption of the constitution of the Islamic Republic of Iran. Also, in his political views, pluralism and party politics were confirmed in the framework of the foundations of the government of the Islamic Republic and the interests of the country

کلیدواژه‌ها [English]

  • Imam Khomeini
  • Islamic Republic
  • pluralism
  • party politics
  • constitution
 آشوری، داریوش (١٣٤٧)، فرهنگ سیاسی، تهران، مروارید.
- آقابخشی، علی و مینو افشاریراد (١٣٧٥)، فرهنگ علوم سیاسی، تهران، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.
- امام خمینی (روحالله موسویالخمینی) (١٣٨٥)، صحیفه امام، [٢٢ ج]. ج ٦ و ٧ و ٨ و ٩ و ١٠ و ١١، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
- امام خمینی (روحالله موسویالخمینی) (١٣٨٥)، کشف اسرار (١٣٢٣)، بیجا، بینا.
- بشیریه، حسین (١٣٧٢)، انقلاب و بسیج سیاسی، تهران، دانشگاه تهران.
- بشیریه، حسین (١٣٧٤)، جامعهشناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در زندگی سیاسی، تهران، نشر نی.
- بشیریه، حسین (١٣٨١)، دیباچهای بر جامعهشناسی سیاسی ایران در دوره جمهوری اسلامی ایران، تهران، نگاه معاصر.
- بیتهام، دیوید و کوین بویل (١٣٧٦)، دموکراسی چیست؟ (آشنایی با دموکراسی). مترجم: شهرام نقشتبریزی، تهران، ققنوس.
- حضرتی، حسن و مظفر شاهدی (بهار ١٣٩٧)، «مخالفت امام خمینی با نظام شاهنشاهی پهلوی از منظر قانون اساسی مشروطه؛ فرایند یک تحول»، پژوهشنامه علمی ـ پژوهشی انقلاب اسلامی، دوره ٨. ش ٢٦. صص ١٧٧- ١٩٨
- دوورژه، موریس (١٣٦٩)، اصول علم سیاست، مترجم: ابوالفضل قاضی، تهران، امیرکبیر.
- شاهدی، مظفر (١٣٩٣)، مبانی نظری و ریشههای تاریخی انقلاب اسلامی ایران، ج ٣، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
- طالبان، محمدرضا (١٣٩١)، جستارهای روشی در علوم اجتماعی، تهران، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
- نوذری، حسینعلی (١٣٨١)، احزاب سیاسی و نظامهای حزبی، تهران، نشر گستره.