بررسی تطبیقی انقلاب اسلامی ایران و انقلاب نیکاراگوئه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه شناسی ا دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد جامعه شناسی انقلاب اسلامیِ؛ پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران، تهران، ایران

چکیده

فرآیند شکل‌گیری هر انقلاب، سه مرحلة مشخص دارد: زمینه‌ها و بسترهای تاریخی پیش از انقلاب، برهة انقلابی یا دوران اوج‌گیری نهضت و کسب پیروزی، و نهایتاً دوران منازعات پس از پیروزی و مرحلة تثبیت حاکمیت انقلابی. هر یک از مراحل مزبور نیز دارای شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مختص به خود می‌باشد. در این مقاله، تحولات نیکاراگوئه از زمان تشکیل جبهة آزادیبخش ساندینیست (1961 تا سال 1999)، یعنی بیست سال پس از پیروزی انقلاب ساندینیستی بررسی گردیده و مقایسه‌ای میان انقلاب مذکور و انقلاب اسلامی ایران - منطبق با هر مرحله و شرایط دخیل در آن- براساس تئوری کرین‌برینتون صورت گرفته است. نقطة عزیمت نوشتار حاضر برای تطبیق و مقایسۀ این دو انقلاب، پس از تشریح تاریخ تحولات نیکاراگوئه، پرسش‌های زیر می‌باشد: زمینه‌ها یا شرایط اقتصادی این جوامع در سال‌های منتهی به انقلاب تا چه حد قابل مقایسه‌اند؟ ماهیت دولت، کارکرد آن و ویژگی‌های هیأت حاکمة این جوامع در شرایط وقوع انقلاب، چه شباهت‌ها یا تمایزاتی با یکدیگر دارند؟ شرایط فرهنگی- اجتماعی پیشاانقلابی این جوامع براساس الگوی برینتون تا چه میزان قابل مقایسه‌اند؟ فرآیند و مراحل وقوع انقلاب و نیز رقابت‌ها و جابه‌جایی قدرت و عملکرد و ماهیت گروه‌های حاکم بعد از انقلاب، چگونه بوده است؟

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Islamic Revolution of Iran and the Nicaraguan Revolution

نویسندگان [English]

  • ali moohamad hazeri 1
  • sedidhe navenajjar 2
1 Associate Professor, Department of Sociology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Master of Science in Sociology of the Islamic Revolution, Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution of Iran, Tehran, Iran
چکیده [English]

The process of formation of each revolution has three stages: historical backgrounds and contexts before the revolution; the revolutionary course and the victory; and finally post-revolution conflicts and stabilization of revolutionary government. Each of these stages has its own economic, social, political and cultural characteristics. In this paper attempts have been made to comparatively study the Islamic Revolution of Iran and the Nicaraguan Revolution. The developments in Nicaragua encompasses the period between 1961 and 1991. In 1961 the Sandinista National Liberation Front was formed and 1999 marks the twentieth year of the victory of the Sandinista revolution. In congruence with the conditions of each stage, based on Crane Brinton's theory the two revolutions have been comparatively studied. The main questions of the present paper are: How far the contexts and conditions of the two societies during the years leading to the victory of revolution are comparable? What were the similarities and differences of the nature of the states, their functions and features of the ruling groups during the revolutionary conditions? How far the pre-revolution sociocultural conditions of these societies are comparable based on the Brinton's theory?   What was the nature of post-revolution processes, stages of the revolution, competitions, power shift and performance and nature of ruling group? 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brinton
  • Nicaragua
  • Sandinista
  • Iran
  • Islamic Revolution
  1. ف. کتاب ها

    1. آبراهامیان، یرواند (1389). ایران مدرن.( محمدابراهیم فتاحی، مترجم). تهران: نشرنی.
    2. _________ (1387). ایران بین دو انقلاب. (احمد گل­محمدی و محمدابراهیم فتاحی، مترجمان). تهران: نشرنی.
    3. برینتون، کلارنس کرین(1382). کالبدشکافی چهار انقلاب. (چ7). (محسن ثلاثی،مترجم). تهران: انتشارات زریاب .
    4. بشیریه، حسین(1378). زمینة اجتماعی و اقتصادی بسیج انقلابی در ایران، مقایسه بین قیام سال 1342 و انقلاب سال1357. مؤسسه نشر علوم نوین.
    5. بی نا، مبارزة خلق‌ها علیه امپریالیسم(1359): انتشارات کانون دانش آموزان ایران.
    6. رفیع پور، فرامرز(1376). توسعه و تضاد.(چ1). تهران:  انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
    7. رهبری، مهدی(1379). اقتصاد و انقلاب اسلامی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    8. شادلو، شیده، نیکاراگوا(1374)،. تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
    9. صالحی، داود(1374). انقلاب در نیکاراگوئه(1374). تهران:  نشرسهروردی.
    10. فوران، جان(1377). مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران.( احمدتدین، مترجم). تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
    11.  کدیور، جمیله(1372). رویارویی انقلاب اسلامی و آمریکا. تهران: نشر اطلاعات.
    12. گازیوروسکی،مارک­ج(1371). دیپلماسی آمریکا و شاه.( جمشید زنگنه،مترجم). تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
    13. گروه مولفان(1383). انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخداد آن. قم: نشر معارف.
    14. محقق، بهنام(1393). مقایسة انقلاب ایران و نیکاراگوئه. تهران: معرفت
    15. میلانی، عباس(1392). نگاهی به شاه. تورنتوکانادا: نشر پرشین سیرکل.
    16. ­­­­­­­­­­­­­________(1381)، شکل­گیری انقلاب اسلامی از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی.( مجتبی عطارزاده، مترجم). تهران:گام نو.
    17. نجاتی، غلامرضا(1371)، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
    18. واکر، توماس، انقلاب در نیکاراگوئه(محمدتقی دلفروز،مترجم). مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی انقلاب، تهران: انتشارات کویر .
    19. هلیل رودی، منوچهر(1358)، مبارزة طبقاتی در نیکاراگوئه، تهران: انتشارات چکیده.
    20. همایون­کاتوزیان، محمدعلی(1372)، اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان پهلوی، (مجتبی عطارزاده،مترجم).  تهران:گام نو.

    ب.مقالات

     

    1. سیدیان، مهدی،انقلاب اسلامی و انقلاب نیکاراگوئه، مجلة معرفت، بهمن 1384، شماره 98.

    2.راهدار، احمد،بررسی تطبیقی انقلاب اسلامی ایران و نیکاراگوئه، مجلة معرفت، خرداد1384، شمارة 90

    3.احمدوند،شجاع، بسیج سیاسی در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب ساندینیستی نیکاراگوا، پژوهش نامة علوم سیاسی، پاییز 1388، شماره 16.

    ج. منابع لاتین

     

    1-Gooren, Henry (2010), “Ortega for President: The Religious Rebirth of Sandinismo in Nicaragua”, European Review of Latin American and Caribbean Studies89, October 2010, pp 47-63.