2دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورۀ اسلامی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
جشن‌های دو هزار و پانصد سالۀ شاهنشاهی که در سال 1350 برگزار شد، عظیم‌ترین برنامۀ تبلیغی و کاربردی دستگاه سلطنت پهلوی بود. از سال 1337 به‌رغم وجود مشکلات متعدد درکشور، به مناسبت گذشتِ دو هزار و پانصد سال از پایه‌گذاری حکومت شاهنشاهی در ایران به‌دست کوروش هخامنشی، رژیم پهلوی با انگیزه و اهدافی ویژه در پی برگزاری جشن مجلل و پر سروصدایی برآمد که پیامدهای قابل توجهی داشت. این مقاله، با استفاده از روش اسنادی-کتابخانه‌ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی انگیزه و اهداف این جشن پرداخته است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که دادن اصالت تاریخی به حکومت شاهنشاهی در ایران؛ احیای ارزش‌های باستانی آریایی؛ کنار زدن فرهنگ اسلامی و کسب اعتبار و وجهۀ بین‌المللی از انگیزه‌ها و اهداف عمدۀ برگزاری جشن های 2500 ساله بود.
The national celebration of 2,500 years of the Persian Empire, held in 1971, was the greatest publicity and applied program of the Pahlavi government.Despite diversified problems pressing the country, since 1958 the Pahlavi regime embarked on celebrating 2,500 years of the Persian Empire founded by Cyrus the Great. The regime pursued certain goals by observing sumptuous celebrations and they had considerable consequences. This paper has used documentary-library method with a descriptive-analytical approach to study the objectives behind holding these sumptuous ceremonies. Studies show that seeking nobility for the royal regime in Iran, revival of obsolete and distorted ancient Aryan values, abandoning Islamic culture, and gaining international prestige and reputation were among the major objectives behind Holding National Celebrations for 2,500 Years of the Persian Empire.
کلیدواژه‌ها [English]
Holding National Celebrations for 2, 500 Years of the Persian Empire, Imam Khomeini, Mohammad Reza Pahlavi, Takht-e Jamshid, archaism
مراجع
آشوری، داریوش(1374). «ملیت و قومیت در ایران از امپراتوری به دولت ملت». مجله ایران فردا.
انقلاب سفید شاه و مردم(1351). تهران: انتشارات وزارت کشور.
اولیائی، احتشام(1377) . عصر طلایی شاهنشاهی هخامنشی یا بنیاد 25 قرن شاهنشاهی ایران به دست کوروش کبیر. تهران: بی نا.
ایران جاوید؛ قسمت‌هایی از نوشته‌ها و بیانات اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر درباره تاریخ. شاهنشاهی، تمدن، و فرهنگ ایران(1350) .، نشریه کتابخانه پهلوی.
ایام، ضمیمة روزنامه جام جم ،9مهر 1381.
آشوری، داریوش(1374). «ملیت و قومیت در ایران از امپراتوری به دولت ملت». مجله ایران فردا.
برگزیده‌ای از نوشته‌ها و سخنان شاهنشاه آریامهر، شورای مرکزی جشن شاهنشاهی ایران.( بی تا). بی جا.
برنامه برگزاری جشن بیست و پنجمین سده بنیانگذاری شاهنشاهی ایران(1348). تهران: شورای مرکزی جشن های شاهنشاهی.
برنامه کامل جشن‌های دو هزار و پانصدمین سال کوروش کبیر و بنیاد شاهنشاهی ایران(اردیبهشت1340). نشریه دبیرخانه شورای مرکزی جشن‌های شاهنشاهی ایران.
بزم اهریمن (جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی به روایت اسناد ساواک) (1378).(ج 1).تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
پهلوی،محمدرضا( 1346). مأموریت برای وطنم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
----------------(بی تا). به سوی تمدن بزرگ. تهران: مرکز پژوهش و نشر فرهنگ سیاسی در دوران پهلوی.
دانشجویان پیرو خط امام( بی تا). اسناد لانه جاسوسی آمریکا(ج 6). بی جا. بی نا.
روحانی، فخر(1370). اهرمهای سقوط شاه (ج1) تهران: نشر بلیغ.
زونیس، ماروین (بی تا). شکست شاهانه( عبدالرضا هوشنگ مهدوی، مترجم). بی جا. بی نا.
ساندرا، مک کی(1380). ایرانی ها(شیوا رویگریان، مترجم). تهران: ققنوس.
شجیعی، زهرا(1344) . نمایندگان در بیست و یک دوره مجلس قانونگذاری. تهران: دانشگاه تهران.
عاقلی، باقر(1374). نخست‌وزیران ایران از مشیرالدوله تا بختیار. تهران: نشر جاویدان.
فولادزاده، عبدالامیر(1369،). شاهنشاهی پهلوی در ایران. قم:کانون نشر اندیشه های اسلامی.
کاتوزیان ، محمدعلی همایون (1394). «اقتصاد سیاسی ایران از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی(محمدرضا نفیسی، مترجم) . تهران: نشر مرکز.
مجتبی زاده، عبدالکاظم(1386). فساد در رژیم پهلوی دوم. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
مجله آژنگ، 41.
مجموعه تالیفات، نطقها، پیامها و بیانات شاه (بی تا).(ج7). نشر کتابخانه پهلوی.
مصاحبه شاه با نمایندگان رادیو تلویزیون فرانسه1337. تهران: انتشارات وزارت کشور.
موسسة مطالعات تاریخ معاصر ایران، (متما) شماره171 تا 177 – 1-2-171 الف.
موسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی(1371). ظهور وسقوط پهلوی .(ج2). تهران :نشر اطلاعات.
میلانی، عباس(1380) . معمای هویدا. تهران: اختران.
نجاتی، غلامرضا(1377). تاریخ سیاسی بیست وپنج ساله ایران از کودتا تا انقلاب. تهران: بی نا.
نجفی، سید محمدباقر(1355) . شاهنشاهی و دینداری. تهران: نشر رادیو و تلویزیون ملی.
-------------------(1355). «تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاست در ایران» (علیرضا طیب،مترجم).
نشریه کمیته امور بین الملل جشن شاهنشاهی(بی تا). بی جا. بی نا.
هیکل، محمد حسنین. (1366)، ایران روایتی که ناگفته ماند(حمید احمدی، مترجم). تهران: الهام.
منابع لاتین:
Bill، James A (1974). The Eagele And The Lion ( The Tragedy American- Iran Relation). New Haven And London: Yale University Press.
Karanjia ، R.K ( 1977).The Mind OF A Monarch، London: George Allen & Unvin Ltd.
Naraghi Ehsan(1994). From Palace to Prison: Inside The Iranian Revolution ؛ Tranlated from the French by nilou mobasser. London &New York: I. B. Tauris & Co Ltd Publishers.
Shawcross Willam (1989(.The Shahs Last Ride (The story of the exile misadventures and death of the emperoeb) in association with chatto & windus. London: pan book.
ابتدای صفحه