TY - JOUR ID - 41619 TI - نقش صلح و همزیستی مسالمتآمیز در بازآفرینی حرکت احیاگرانۀ اسلامی با تکیه بر نظرات امام خمینی JO - تاریخ نامه انقلاب JA - TE LA - fa SN - 2588-3496 AU - جعفری, علی اکبر AU - پاینده, عظیمه AD - دانشیار تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران AD - کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران Y1 - 2017 PY - 2017 VL - دوره سوم IS - 8-9 SP - 151 EP - 169 KW - احیاگری اسلامی KW - صلح KW - همزیستی مسالمتآمیز KW - امام خمینی KW - اسلام KW - تمدنسازی DO - N2 - صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز از توصیه‌ها‌‌ی الهی در قرآن و از اهداف مهم انبیا، به ویژه پیامبر اسلام است. بر همین اساس، تحکیم و گسترش وحدت و اخوت در بین همۀ اقشار جامعه و ارتباط سالم با دیگر ملل، از اهداف اجتماعی اسلام محسوب می‌شود؛ به‌طوری که در حکومت اسلامی مدینه، پیامبر علاوه بر عقد اخوت میان مسلمانان مهاجر و انصار، پیمان نامه‌ها‌‌یی را با قبایل و اقوام یهودی، مسیحی و غیره امضا نمود تا با عمل به قانون اساسی حکومت اسلامی، صلح و همزیستی حکم فرما باشد. آن‌چه که از نظر اسلام اهمیت دارد، آرامش، امنیت، رفاه و زندگی انسانی و الهی به دور از تفرقه و اختلاف و ظلم‌پذیری است که در قالب آموزه‌ها‌‌ی دینی عرضه شده است. این آموزه‌ها‌‌، همواره مورد توجه رهبران و مصلحین بزرگ مسلمان قرار داشته است. امام خمینی به عنوان یکی از همین رهبران که هدفی جز احیای اسلام ناب محمدی نداشت، ضمن تبیین مفهوم واقعی صلح، دولت‌ها و ملت‌ها را به صلح و زندگی مسالمت‌آمیز فرا می‌خواند. از منظر ایشان، نتیجۀ اتحاد و همبستگی اقوام و ملت‌ها با یکدیگر موجب پیروزی، اقتدار، خود کفایی و سازندگی می‌شود. امام، سیاست جمهوری اسلامی را نه تنها قطع رابطه با دولت‌ها و قدرت‌های دیگر نمی‌دانست، بلکه بر تحکیم روابط حسنه و انسانی نیز تأکید داشت و معتقد بود تا زمانی که دولت‌های دیگر قصد تجاوز و دخالت و ظلم نداشته باشند، این رابطه برقرار می‌ماند. صلحی را که با سرپوش گذاشتن بر تجاوز و جنایت همراه باشد، صلح تحمیلی و دروغین می‌دانست و محکوم می‌نمود. از منظر ایشان، صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز، تشویق جانیان و جنایتکاران به ادامۀ ظلم نیست؛ نیز معتقد بود، صلح هنگامی جایگاه اسلامی و انسانی خود را پیدا می‌کند که ملّت‌ها و دولت‌ها به حقوق خود قانع باشند. کلید این امر از نظر ایشان، ملاک قرار دادن قرآن برای تحقق صلح واقعی است. مجموعۀ آموزه‌ها‌‌ی مبتنی بر صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز که در کلام و سیرۀ امام خمینی تجلّی یافت، رهیافتی برای بازآفرینی حرکت احیاگرانۀ اسلامی شد که پس از گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب ادبیاتی جدید همچون«تمدن نوین اسلامی»، «سبک زندگی اسلامی»، ... بروز یافته است. این رویکرد اصیل که ریشه در مبانی اسلام ناب دارد، ایشان را از یک سو به عنوان نظریه‌پرداز احیاگری اسلامی مبتنی بر صلح و همزیستی به جهان بشریت معرفی نمود، و از سوی دیگر، موجد پدید آمدن مجموعه‌ای از قواعد و اصول لازم برای تحقق جامعه‌ای مبتنی بر این اصول گردید. این پژوهش با هدف بازشناسی رویکرد تمدن ساز اسلامی مبتنی بر صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز که در کلام و سیرۀ امام خمینی دیده می‌شود، قصد پاسخ گویی به این سؤال را دارد: آراء و نظرات امام خمینی در موضوع صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز چیست و چگونه می‌تواند به حرکت احیاگرانۀ اسلامی منجر شود؟ در پاسخ به سؤال فوق، این فرضیه مطرح شده: توانمندی بالای علمی و فقاهتی امام خمینی در شناخت و استخراج اصول همزیستی مسالمت‌آمیز نهفته در کلام وحی و احادیث، همراه با تجربیات عملی ایشان در تحقق این اصول، الگویی را فرا روی جامعۀ بشری برای تحقق حرکت احیاگرانۀ اسلامی قرار داد که می‌تواند به حرکت تمدن‌ساز نوینی منجر شود. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، تلاش می‌نماید تا الگویی در این راستا تدوین نماید UR - https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41619.html L1 - https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41619_dbca4a7344e0f4b0855636291f2b3b9c.pdf ER -