TY - JOUR ID - 14050 TI - جریان‌شناسی گروه های مذهبی سازمان مجاهدین خلق پس از انشعاب ایدئولوژیکی (از سال1354 تا 1360) JO - تاریخ نامه انقلاب JA - TE LA - fa SN - 2588-3496 AU - بهشتی سرشت, محسن AU - حیدری باطنی, لیلا AD - دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران AD - کارشناس ارشد تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران Y1 - 2014 PY - 2014 VL - دوره اول IS - 1 SP - 41 EP - 69 KW - سازمان مجاهدین خلق – ایدئولوژی – جناح مذهبی – انشعاب - مارکسیسم DO - N2 - یکی از سازمان‏‌های سیاسی و مخفی دوران پهلوی با رویکرد مذهبی، سازمان مجاهدین خلق بود که در سال ‎1344‎ تشکیل شد. اعضای اصلی این سازمان، جوانان مسلمانی بودند که هدفشان مبارزه علیه حکومت با طرد هرگونه خط‌مشی مسالمت‌آمیز و اتخاذ روش‌ مسلحانه بود. بنیان‌گذاران آن محمد حنیف‌نژاد، سعید محسن و عبدالرضا نیک‌بین بودند. بر اثر ضربه‌ای که در سال ‎1350‎ از طرف ساواک به سازمان وارد شد، رهبران اصلی آن اعدام شدند و با نفوذ افراد مارکسیست در کادر رهبری، آنان به این جمع‌بندی رسیدند که دین اسلام جواب‌گوی اهداف سازمان برای عملیات چریکی و مسلحانه نیست. آنان با اذعان به اینکه مارکسیسم می‌تواند جایگزین ایدئولوژی اسلامی شود از اسلام به سمت مارکسیسم تغییر ایدئولوژی دادند و دچار انشعاب فکری شدند. در پی این اتفاق افراد مذهبی، مانند سید مجید شریف‌واقفی از گروه مارکسیستی جدا شدند و به شیوه‌ های گوناگون با سازمان مخالفت کردند.‎‏ در پی به ‏‎‎شهادت‎ ‌رسیدن شریف‌واقفی به دست بخش مارکسیستی‏، شاخۀ مذهبی رسماً از سازمان جدا شد. اکنون پرسش علمی پژوهش این است، با توجه به انشعاب در سازمان جناح مذهبی سازمان چه عملکردی از خود نشان داد؟ به چند جریان تقسیم شد و هرکدام از این گروه‌ها چه تفکری را برگزید و چه نقشی در انقلاب ایفا کرد. پژوهش پیش‌ِرو با استفاده از روش مصاحبه‌ ای، کتابخانه‌ ای و اسنادی به شیوۀ توصیفی- تحلیلی به ابهامات مقاله پاسخ خواهد داد. ازاین‌رو، فرضیۀ پژوهش این است، گروه‌ های مذهبی سازمان مجاهدین خلق پس از انشعاب ایدئولوژیکی در سال 1354 هرکدام با تفکرات خاص خود در راه پیشبرد انقلاب کوشیدند، برخی از این گروه‌ها (مهدویون- فریاد خلق- هسته‌های مذهبی- میثمی و امت واحده) با الهام از آراو اندیشه‌های امام خمینی و دکتر شریعتی برای پیوستن به انقلاب به رهبری امام به راه خود ادامه دادند و برخی دیگر (گروه رجوی) با تفکر برتری‌جویی و اصل پیشتازی، خود را صاحب اصلی انقلاب برشمردند و به مبارزه با انقلاب پرداختند. UR - https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_14050.html L1 - https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_14050_b6d99061fab30f164f019e60438d686b.pdf ER -