%0 Journal Article %T شیخ فضل‌الله نوری و مخالفت مبنایی با مشروطه %J تاریخ نامه انقلاب %I پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی %Z 2588-3496 %A هاشمی, عباس %A مهرآذر, حمید %D 2014 %\ 09/01/2014 %V دوره اول %N 1 %P 155-177 %! شیخ فضل‌الله نوری و مخالفت مبنایی با مشروطه %K مشروطه %K حوزه نظر %K قانون‌گذاری %K مجلس شورا %K مساوات %K حریت %R %X  با پیروزی جنبش مشروطه‌خواهی، دوران جدیدی در حوزة اندیشه سیاسی در ایران آغاز گردید. این حادثة تاریخی، تنها وقوع تحول در صحنة مناسبات سیاسی و اجتماعی نبود، بلکه از همان آغاز دارای عناصر مفهومی نوآیینی بود که به ضرورت واکنش دو گروه از علما و فقهای دینی را در موافقت یا مخالفت با آن برانگیخت. در این میان، شیخ فضل‌الله نوری که در ابتدای جنبش با آن همراهی می‌کرد، در ادامة مسیر به مخالفت با آن برخاست. این مقاله درصدد آن است تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که دلایل مخالفت شیخ نوری با مشروطه چه بود و او با اتکا به چه مبنایی رأی به حرمت مشروطه داد؟ فرضیة مقالة حاضر این است که مخالفت شیخ نوری با مشروطه نه از موضع دفاع از استبداد، بلکه برای دفاع از اقتدار شرع بود که به‌زعم وی با مشروطه‌خواهی به خطر افتاده بود. براین‌پایه، او با وفاداری به‌صورت شریعت و مبانی فقهی و نظام سنت قدمایی خود، از همان ابتدا اصل را بر اجرای احکام شرعی گذارده بود که به‌زعم وی مقرر بود تا با برپایی مشروطه عملی شود. اما ادامة مسیر و روشن شدن اختلافات در وظایف تقنینی مجلس شورا و میزان دخالت یا نظارت فقها در امر قانون‌گذاری و مباحثی چون نمایندگی، مساوات و حریت  شیخ را به این نتیجه رساند که این اساس جدید با مبانی نظری و شرعی وی نسبتی ندارد و در این میان قرائت شرعی مشروطه‌خواهان دینی نیز نتوانست بر مخالفت‌های مبنایی وی فائق آید. %U https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_14046_ba997f43dff79ae5cf90459b94185099.pdf