ORIGINAL_ARTICLE
بررسی زمینههای تاریخی و فرآیند انقلاب اسلامی در لارستان
پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سئوال است که انقلاب اسلامی در لارستان با چه زمینههای سیاسی شکل گرفت و گسترش یافت. بر این اساس، مدعای پژوهش این است که نارضایتی عمومی بویژه از زمان سرکوب قیام عشایری در سال 1342 و1343 در منطقه وجود داشت. در دهة 40 و 50فعالیت روحانیت مرتبط با مرجعیت قم و نجف و نیز با سایر نقاط خطة فارس و دیگر اشخاص و گروهها به گسترش نارضایتیها دامن زد و در سال 1357 مردم این منطقه همچون اغلب مناطق ایران به تظاهرات شدید ضد حکومت پهلوی دست زدند. در این رابطه، نقش اقشار مختلف از جمله روحانیون، بازاریان و فرهنگیان در انقلاب، با روش توصیفی و با استفاده از مصاحبه، اسناد و منابع کتابخانهای توضیح داده شده است. بر اساس یافتههای این پژوهش، موقعیت خاص جغرافیایی و عشایرخیز منطقه و علقههای مذهبی و اعتقادی مردم و پیروی از آموزههای دینی موجب گردید که اکثریت مردم با موج انقلاب همراه شوند. در این میان، نقش روحانیون در جهتدهی و رهبری مردم نمایان است.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_43733_f769bc93bca49f4c63db888643d3a28c.pdf
2017-02-28
9
39
انقلاب اسلامی
لارستان
عشایر
آیتالله خمینی
آیتالله سیدعبدالعلی آیتاللهی
حمید
بصیرت منش
basirat1341@yhoo.com
1
استادیار تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
کلثوم
کریمپور
2
کارشناس ارشدتاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
الف. اسناد
1
- مرکز اسناد انقلاب اسلامی(مراسان)،شمارة بازیابی 3450055.
2
- آرشیو اسناد بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامة انقلاب اسلامی، 141046، 141606، 143224، 144477، 144664، 144887، 145135، 146086،146659، 147192،147204،147205،138087.
3
- اسناد به دست آمده از نیروهای انقلابی شهر لار.
4
- آرشیو مدارک بنیاد شهید شهرستان لارستان، پروندة شهدای انقلاب اسلامی.
5
ب. کتابها
6
- امام خمینی(1378). صحیفة امام.(ج1). تهران: مؤسسةتنظیم و نشر آثار امام خمینی.
7
- امام در آینة اسناد، سیر مبارزات امام خمینی به روایت اسناد شهربانی(1383).(ج1).(چ1).تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
8
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک(1376).کتابهای 17 تا 23. مرکز بررسی اسناد تاریخی .
9
- حسینی فسایی، میرزا حسن (1388). فارسنامه ناصری. (ج2). (به تصحیح و تحشیه منصور رستگار فسایی). تهران: امیرکبیر.
10
- حسینیان، روح الله(1387). یک سال مبارزه برای سرنگونی رژیم شاه.تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
11
- خلخالی، صادق(1379). خاطرات آیت الله خلخالی اولین حاکم شرع دادگاه های انقلاب اسلامی. تهران: نشر سایه
12
- دوانی، علی(بی تا). نهضت روحانیون ایران.تهران: بنیاد فرهنگی امام رضا.
13
- رجبی، محمدحسن(1374). زندگینامة سیاسی امام خمینی. تهران: مؤسسة فرهنگی قبله.
14
- رحیمی نژاد، کاظم(بی تا). نگاهی به تحولات سیاسی- اجتماعی لارستان در دورة معاصر. بیجا، بینا.
15
- سیاهپور،کشواد(1388). قیام عشایرجنوب1343-1341. تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
16
- سیر مبارزات امام خمینی در آینة اسناد به روایت ساواک(1386).( ج 1).( چ1).تهران: مؤسسةتنطیم و نشر آثار امام خمینی(س).
17
- نجفی، علی محمد(1380). وقایع ایلات خمسه.قم: نشر همسایه.
18
- نصیری طیبی، منصور(1393) . انقلاب اسلامی در شیراز . تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
19
- وثوقی، محمدباقر(1380). لارستان. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
20
- وثوقی، محمدباقر(1386).زندگی و مبارزات آیت الله حاج سید عبدالعلی آیت اللهی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
21
ج: روزنامهها و نشریات
22
- پیام حوزه ، ش 16 ، زمستان 1376
23
- روزنامةکیهان، شمارة،10606، 14/10/57 و شمارة 10609 ،17/10/57.
24
- روزنامة اطلاعات، شمارة 11400، 11/3/1343.
25
- روزنامة میلاد لارستان، سال 16، هفته سوم، بهمن 1387(551).
26
- روزنامة میلاد لارستان، سال15، هفته دوم، بهمن 1386(504).
27
- رحیمی نژاد، کاظم(1386). ناگفته های انقلاب اسلامی در لارستان، هفته نامة میلاد لارستان، ویژه نامه.
28
- عرفان منش،جلیل(1376). «نهضت پانزده خرداد در استان فارس»، مجلة پانزده خرداد. دوره اول(25).
29
- ----------- (1393). تاریخ معاصر لارستان. شیراز: قلمکده.
30
د: مصاحبهها
31
- آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با آیتالله سید عبدالعلی آیتاللهی،14297، 14298، 14300
32
- آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با حسین آیتاللهی.14294.
33
- آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با محمد کریمی، 14297.
34
- آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی، مصاحبه با منوچهر بیگلری،12143.
35
- بیگلری، اسماعیل(27/6/1390)، لار.
36
- آیتالله نسابه، محمدحسین(27/6/1390)، لار.
37
- آیتاللهی،حسین(27/6/1390)، لار.
38
- اسلام پناه، عبدالعلی(27/6/1390)، لار.
39
- قاسمی، زال(08/08/1389)، لار.
40
- نخبةالفقهایی،محمدباقر(4/3/1390)، لار.
41
- افتخار، محمدصادق(27/6/1390)، لار.
42
ج. سایت اینترنتی
43
- .( سایت مرکز آمار ایران، http://www.amar.org.ir). لارستان
44
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی انقلاب اسلامی ایران و انقلاب نیکاراگوئه
فرآیند شکلگیری هر انقلاب، سه مرحلة مشخص دارد: زمینهها و بسترهای تاریخی پیش از انقلاب، برهة انقلابی یا دوران اوجگیری نهضت و کسب پیروزی، و نهایتاً دوران منازعات پس از پیروزی و مرحلة تثبیت حاکمیت انقلابی. هر یک از مراحل مزبور نیز دارای شرایط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مختص به خود میباشد. در این مقاله، تحولات نیکاراگوئه از زمان تشکیل جبهة آزادیبخش ساندینیست (1961 تا سال 1999)، یعنی بیست سال پس از پیروزی انقلاب ساندینیستی بررسی گردیده و مقایسهای میان انقلاب مذکور و انقلاب اسلامی ایران - منطبق با هر مرحله و شرایط دخیل در آن- براساس تئوری کرینبرینتون صورت گرفته است. نقطة عزیمت نوشتار حاضر برای تطبیق و مقایسۀ این دو انقلاب، پس از تشریح تاریخ تحولات نیکاراگوئه، پرسشهای زیر میباشد: زمینهها یا شرایط اقتصادی این جوامع در سالهای منتهی به انقلاب تا چه حد قابل مقایسهاند؟ ماهیت دولت، کارکرد آن و ویژگیهای هیأت حاکمة این جوامع در شرایط وقوع انقلاب، چه شباهتها یا تمایزاتی با یکدیگر دارند؟ شرایط فرهنگی- اجتماعی پیشاانقلابی این جوامع براساس الگوی برینتون تا چه میزان قابل مقایسهاند؟ فرآیند و مراحل وقوع انقلاب و نیز رقابتها و جابهجایی قدرت و عملکرد و ماهیت گروههای حاکم بعد از انقلاب، چگونه بوده است؟
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_43737_3f405445858ef12d6004230a7e655394.pdf
2017-02-28
41
73
برینتون
نیکاراگوئه
ساندینیستها
علی محمد
حاضری
majid6618@gmail.com
1
دانشیار گروه جامعه شناسی ا دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
AUTHOR
صدیقه
نوه نجار
s.navenajjar@gmail.com
2
کارشناس ارشد جامعه شناسی انقلاب اسلامیِ؛ پژوهشکدة امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
ف. کتاب ها
1
آبراهامیان، یرواند (1389). ایران مدرن.( محمدابراهیم فتاحی، مترجم). تهران: نشرنی.
2
_________ (1387). ایران بین دو انقلاب. (احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی، مترجمان). تهران: نشرنی.
3
برینتون، کلارنس کرین(1382). کالبدشکافی چهار انقلاب. (چ7). (محسن ثلاثی،مترجم). تهران: انتشارات زریاب .
4
بشیریه، حسین(1378). زمینة اجتماعی و اقتصادی بسیج انقلابی در ایران، مقایسه بین قیام سال 1342 و انقلاب سال1357. مؤسسه نشر علوم نوین.
5
بی نا، مبارزة خلقها علیه امپریالیسم(1359): انتشارات کانون دانش آموزان ایران.
6
رفیع پور، فرامرز(1376). توسعه و تضاد.(چ1). تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
7
رهبری، مهدی(1379). اقتصاد و انقلاب اسلامی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8
شادلو، شیده، نیکاراگوا(1374)،. تهران: موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.
9
صالحی، داود(1374). انقلاب در نیکاراگوئه(1374). تهران: نشرسهروردی.
10
فوران، جان(1377). مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران.( احمدتدین، مترجم). تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
11
کدیور، جمیله(1372). رویارویی انقلاب اسلامی و آمریکا. تهران: نشر اطلاعات.
12
گازیوروسکی،مارکج(1371). دیپلماسی آمریکا و شاه.( جمشید زنگنه،مترجم). تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
13
گروه مولفان(1383). انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخداد آن. قم: نشر معارف.
14
محقق، بهنام(1393). مقایسة انقلاب ایران و نیکاراگوئه. تهران: معرفت
15
میلانی، عباس(1392). نگاهی به شاه. تورنتوکانادا: نشر پرشین سیرکل.
16
________(1381)، شکلگیری انقلاب اسلامی از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی.( مجتبی عطارزاده، مترجم). تهران:گام نو.
17
نجاتی، غلامرضا(1371)، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران. تهران: خدمات فرهنگی رسا.
18
واکر، توماس، انقلاب در نیکاراگوئه(محمدتقی دلفروز،مترجم). مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی انقلاب، تهران: انتشارات کویر .
19
هلیل رودی، منوچهر(1358)، مبارزة طبقاتی در نیکاراگوئه، تهران: انتشارات چکیده.
20
همایونکاتوزیان، محمدعلی(1372)، اقتصاد سیاسی ایران، از مشروطیت تا پایان پهلوی، (مجتبی عطارزاده،مترجم). تهران:گام نو.
21
ب.مقالات
22
سیدیان، مهدی،انقلاب اسلامی و انقلاب نیکاراگوئه، مجلة معرفت، بهمن 1384، شماره 98.
23
2.راهدار، احمد،بررسی تطبیقی انقلاب اسلامی ایران و نیکاراگوئه، مجلة معرفت، خرداد1384، شمارة 90
24
3.احمدوند،شجاع، بسیج سیاسی در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب ساندینیستی نیکاراگوا، پژوهش نامة علوم سیاسی، پاییز 1388، شماره 16.
25
ج. منابع لاتین
26
1-Gooren, Henry (2010), “Ortega for President: The Religious Rebirth of Sandinismo in Nicaragua”, European Review of Latin American and Caribbean Studies89, October 2010, pp 47-63.
27
ORIGINAL_ARTICLE
جنگ ایران و عراق در گفتمان سیاسی نهضت آزادی ایران
نهضت آزادی ایران از جمله گروههای سیاسی سازمان یافته و فعال در دورۀ قبل و پس از پیروزی انقلاب اسلامی است که در ایام اقامت امامخمینی(ره) در پاریس به او ملحق و همراه و مدافع آنگردید. دانش و تجربۀ کار تشکیلاتی این جریان سیاسی موجب گردید تا هنگامۀ تشکیل اولین دولت جدید، اکثریت اعضای آن را به خود اختصاص دهد. در طول جنگ تحمیلی، به ویژه پس از فتح خرمشهر، این جریان سیاسی با استناد به برخی مبانی دینی و اعتقادی اسلام، مواضع و عملکرد متفاوتی با نیروهای انقلابی در خصوص تداوم جنگ و ضرورت پایان دادن به آن اتخاذ نمود. مواضع نهضت آزادی در طول سالهای جنگ تحمیلی، از حمایت کامل تا انتقاد شدید از مسئولان و سران نظام جمهوری اسلامی در تغییر بود. آنان در سیاست خارجی، تابع نظریۀ حسن همجواری و تنش زدایی از طریق دیپلماتیک بودند. تغییر اساسی در مواضع و گفتمان سیاسی نهضت آزادی پس از فتح خرمشهر، به موازات کنار گذاشته شدن از صحنۀ سیاست، در نهایت آنها را مبدل به اقلیتی معترض در درون نظام ساخت. این مقاله با نگاهی به نگرش جریان سیاسی مذکور به انقلاب اسلامی و جایگاه جنگ ایران و عراق در گفتمان سیاسی آنان و با تأکید بر نظریۀ گفتمانی لاکلا و موفه، و نیز "پیوستگی انقلاب و جنگ" مارتین وایت، مواضع و عملکرد نهضت آزادی را در مراحل مختلف جنگ تحمیلی مورد بررسی قرار میدهد.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_43738_fa8d32f5ad20776d8f10dce40ebc76fc.pdf
2017-02-28
75
101
انقلاب اسلامی
گفتمان
جنگ تحمیلی
نهضت آزادی
عراق
امام خمینی(ره)
مهدی بازرگان
حسن
حضرتی
shazrati@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران،تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
هادی
قیصریان فرد
2
دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی؛ پژوهشکدۀ امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
مینا
آونج
minaavanj68@gmail.com
3
کارشناس ارشد تاریخ انقلاب اسلامی ؛ پژوهشکدۀ امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
الف. اسناد
1
مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (ش 213864)
2
مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس (ش 5179)
3
ب. کتابها
4
· قرآن کریم
5
اردستانی، حسین(1379). تجزیه و تحلیل جنگ ایران و عراق. (ج3). تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران.
6
ایزدی، یدالله(1392). روزشمار54 عملیات والفجر10، بمباران شیمیایی حلبچه، فشار جهانی به ایران برای پذیرش قطعنامۀ 598. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات انقلاب اسلامی.
7
آبراهامیان، یرواند(1389). ایران بین دو انقلاب.(احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی،مترجمان، )تهران: نشرنی.
8
آوری، پتر؛ همبلی، گاوین؛ ملویل، چارلز(1388). تاریخ ایران به روایت کمبریج، ازنادرشاه تا انقلاب اسلامی(ج 7)، (مرتضی ثاقبفر،مترجم )تهران: جامی.
9
بازرگان، مهدی(1363). انقلاب ایران در دو حرکت.تهران: بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان.
10
بازرگان، مهدی (1364). بازیابی ارزشها. تهران: چاپخانۀ نراقی.
11
· جمشیدی، محمدحسین؛ یزدانفام، محمود (1390). روزشمار جنگ ایران و عراق،کتاب 47: آخرین تلاشها در جنوب. (چ3)، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه پاسداران
12
در جستجوی راه از کلام امام، دفتر دوم؛ جنگ و جهاد(1363). (چ2).تهران: امیرکبیر.
13
درودیان، محمد (1389). نقد و بررسی جنگ ایران و عراق. پرسشهای اساسی جنگ(چ4).تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ.
14
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال(1392). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت). .
15
سحابی، عزت الله(1379). ناگفتههای انقلاب و مباحث بنیاد ملی. تهران: گام نو. .
16
سلطانی، مجتبی (1367). خط سازش؛ تحلیل و بررسی تحقیقی و مستندی بر تاریخچه، مواضع و عملکرد نهضت آزادی ایران. (ج1). تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
17
· نهضت آزادی ایران (1362). مواضع نهضت آزادی در کنگرههای سوم، چهارم و پنجم. تهران: نهضت آزادی ایران.
18
نهضت آزادی ایران (آذر1366). توسعۀ بحران در خلیج فارس. تهران: نهضت آزادی ایران.
19
· نهضت آزادی ایران (تابستان 1363). تحلیلی پیرامون جنگ و صلح. تهران: نهضت آزادی ایران.
20
نهضت آزادی ایران(تیر1364). توضیحاتی پیرامون مذاکره، صلح و آتشبس. تهران: نهضت آزادی ایران.
21
نهضت آزادی ایران(1365). پاسخ نهضت آزادی ایران به حملات آقای هاشمیرفسنجانی. تهران: نهضت آزادی ایران،
22
هاشمیرفسنجانی، اکبر(1386). کارنامه و خاطرات سال1361: پس از بحران. (فاطمه هاشمی،کوششگر)، تهران: نشر معارف انقلاب.
23
ج.مقاله
24
· کریمی، حجتالله (1392)، «بررسی روابط ایران و عراق در دوره دولت موقت»، پژوهشنامۀ دفاع مقدس، سال دوم، (ش6).
25
د. روزنامهها و نشریات
26
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، نشریۀ گزارشهای ویژه، ش 311، 5/11/1367.
27
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، نشریۀ گزارشهای ویژه، ش152، 28/5/1367.
28
· خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، نشریۀ گزارشهای ویژه، ش186، 4/7/1358.
29
روزنامۀاطلاعات، 12/8/1358.
30
روزنامۀکیهان، 24/7/1358.
31
· روزنامۀیاس نو، 17/9/1382
32
· ماهنامۀ نسیم بیداری(1393)، سال پنجم، شمارۀ 52.
33
· مجلۀچشم انداز(آبان و آذر . 1380)، شمارۀ 11.
34
د. مصاحبه
35
صباغیان، هاشم(7/7/1390)، تهران.
36
صباغیان، هاشم (19/7/1390)، تهران.
37
صباغیان، هاشم (27/7/1390)، تهران.
38
توسلی، محمد (23/6/1390)، تهران.
39
ORIGINAL_ARTICLE
کجرویهای اجتماعی در اصفهان پیش از انقلاب اسلامی(مطالعة تاریخی)
مطالعه بر روی کجرویهای اجتماعی یکی از شاخههای علوم اجتماعی است که معمولاً بر روی جامعة حاضر صورت میگیرد. در این پژوهش سعی شده با مراجعه به اسناد و مطبوعات دوران پهلوی در شهر اصفهان، کجرویهای اجتماعی مانند روسپیگری، قماربازی و اعتیاد از جنبههای کیفی مورد بررسی قرار گرفته و ابعاد گسترش آن در جامعة مورد مطالعه، یعنی شهر اصفهان تبیین گردد. در خلال آن تلاش گردیده نشان داده شود که نقش سیاستهای فرهنگی حاکم در مهار یا گسترش این کجرویها تا چه حد بوده است. سرانجام معلوم میگردد که رژیم گذشته، کوششی چندان برای مهار کجرویهای اجتماعی ذکر شده به خرج نمیداد، امری که مورد اعتراض آگاهان آن روزگار قرار داشت. اعتراضی که بخشی از آن در انقلاب اسلامی متجلی گردید.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_43748_bdcb7275c0d7a5ca9d9418bdd6a6229f.pdf
2017-02-28
103
125
اصفهان
کجروی های اجتماعی
انحرافات اجتماعی
دوران پهلوی
عبدالمهدی
رجایی
1
دکتری تاریخ محلی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
الف. کتابها
1
احمدی خراسانی، نوشین ؛ اردلان، پروین (1382) . سناتور، فعالیتهای مهرانگیز منوچهریان بر بستر مبارزات حقوقی زنان در ایران. تهران: نشر توسعه.
2
اسنادی از انجمنها و مجامع مذهبی در دورة پهلوی (1381). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
3
ستوده، هدایت ا لله (1389). آسیب شناسی اجتماعی ؛ جامعه شناسی انحرافات. تهران: آوای نور.
4
فرجاد، محمد حسین (1377). بررسی مسائل اجتماعی ایران. تهران: انتشارات اساطیر.
5
کشانی، علی اصغر (1386). فرایند تعامل سینمای ایران و حکومت پهلوی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
6
مواد مخدر به روایت اسناد ساواک( 1383). تهران: ستاد مبارزه با مواد مخدر.
7
ب. روزنامهها و نشریات
8
روزنامة اخگر، محل نشر اصفهان
9
روزنامة اصفهان، محل نشر اصفهان
10
روزنامة ایران، محل نشر تهران (دوران ناصرالدین شاه)
11
روزنامة خبرهای روز اصفهان، محل نشر اصفهان
12
روزنامة ستارة اصفهان، محل نشر اصفهان
13
روزنامة سرنوشت، محل نشر اصفهان.
14
روزنامة چهلستون، محل نشر اصفهان
15
روزنامة نقشجهان، محل نشر اصفهان
16
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی عوامل کامیابی اسلامگرایان ایران و مصر، و ناکامی همتایان مصری در حفظ قدرت سیاسی پس از انقلاب
رژیمهای برآمده از انقلاب، همواره با دو الگوی تداوم و عدم تداوم روبهرو میشوند؛ از همینرو پس از پیروزی هر انقلاب، حفظ قدرت سیاسی به عنوان یکی از دستاوردهای اصلی از مباحث مهمی است که قابلیت بررسی و تحلیل دارد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اسلامگرایان توانستند در مقابل بحرانهای سیاسی، خود را حفظ کرده و حکومتشان را بیش از سیسال ادامه میدهند، در حالیکه در مصر، در مقابل بحرانهای سیاسی، ضعف نشان دادند و از قدرت کنار زده شدند. مسألۀ اصلی مقالۀ حاضر بر این امر تأکید دارد که چه عواملی موجب تداوم قدرت سیاسی اسلامگرایان در ایران شد و چرا همتایان آنها در مصر، پس از دستیابی به قدرت، نتوانستند نظامسازی کرده و حکومت اسلامی تشکیل دهند. فرضیۀ مقاله بر این است که نقش آفرینی و ناکارآمدی رهبری اسلامگرایان در نظامسازی، عدم تعامل منطقی با ارتش، و واقعۀ انقلاب دوم، در تداوم قدرت و نظامسازی نقش اساسی داشت. این پژوهش درصدد است با روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات اسنادی و کتابخانهای به بررسی موضوع بپردازد.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_43750_86e10f14a68cbd74ecfb69439cb7d6b4.pdf
2017-02-28
127
150
ارتش
انقلاب دوم
مصر
ایران
رهبری
اسلامگرایان
مجتبی
گراوند
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
AUTHOR
محمود
ظفری
mahmud.zafari64@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی؛ دانشگاه بوعلی همدان، همدان، ایران
LEAD_AUTHOR
مجتبی
ذهابی
mstfzb@yahoo.com
3
کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی؛ دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
AUTHOR
الف. اسناد
1
مرکز اسناد انقلاب اسلامی(مراسان)، شمارۀ پرونده27826.
2
رک اصل سند در: اسناد لانۀ جاسوسی، ج10، ص126.
3
رک اصل سند در: اسناد لانۀ جاسوسی، ج14، صص41و42.
4
ب. کتابها
5
اسماعیلی، خیرالله(1380). دولت موقت. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
6
امرایی، حمزه(1383). انقلاب اسلامی و جنبشهای اسلامی معاصر. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
7
آر کدی، نیکی(1385). ریشههای انقلاب ایران. (عبدالرحیم گواهی، مترجم ). تهران: نشر قلم.
8
بازرگان، عبدالعلی(1360). مسائل و مشکلات اولین سال انقلاب. تهران: نشر نهضت آزادی.
9
رشیدی، علی(بی تا). تحولات اقتصادی ایران در دورۀ پس از انقلاب، اطلاعات سیاسی اقتصادی. بیجا.
10
رضوی، مسعود(بی تا). هاشمی و انقلاب. تهران: انتشارات همشهری.
11
روح الله، خمینی(1378). صحیفۀ امام. مجلدهای مختلف. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
12
سولیوان، ویلیام و آنتونی پارسونز(1372). خاطرات دو سفیر. (محمود طلوعی،مترجم) تهران: علم.
13
شاه علی، احمد رضا(1385). انقلاب دوم، تسخیر لانۀ جاسوسی آثار وپیامدها. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
14
فوزی، یحیی(1384). تحولات سیاسی اجتماعی بعد از انقلاب اسلامی در ایران(1357 - 1380). تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امامخمینی (س)، موسسه چاپ و نشر عروج
15
لطفیان، سعیده(1380). ارتش و انقلاب اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
16
مسعود نیا، حسین و سارا نجف پور(1388). از بنیادگرایی اسلامی تا مشارکت دموکراتیک، رهیافتهای سیاسی و بینالمللی. مؤسسه چاپ و نشر عروج.
17
معبادی، حمید(1381). چالشهای ایران وآمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران. (چ1). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
18
مهدوی، عبدالرضا هوشنگ(1372). انقلاب ایران به روایت بیبیسی. تهران: طرح نو.
19
موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی(1386). ، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج 10 و ج 14
20
وبر، ماکس(1385). اقتصاد و جامعه.( عباس منوچهری و دیگران ،مترجم). انتشارات سمت.
21
هانتینگتون، ساموئل(1375). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی. ( محسن ثلاثی،مترجم). تهران :نشر علم.
22
هایزر، رابرت(1365). مأموریت مخفی در تهران. (ع. رشیدی،مترجم). تهران: نشر اطلاعات.
23
ج. نشریات و مجلات
24
احمدی، حمید و آرش بیدالله خانی(1391). " روابط مصر - اسرائیل؛ پیشینه، چالشها و چشم انداز آینده". فصلنامۀ روابط خارجی. سال چهارم. شمارۀ دوم. تابستان.
25
حبیبی، حمید(1390). آثار تسخیر لانۀ جاسوسی از دیدگاه امام(ره) و مقام معظم رهبری. حصون. شمارۀ 32. مهر - آبان.
26
رضا دوست، کریم(1385). مردم سالاری در مصر، چالشها، موانع و محدودیتها. دو فصلنامۀ دانشسیاسی. شمارۀ چهار. پائیز و زمستان.
27
سلطان شاهی، علیرضا(1391). اخوانالمسلمین و قضیۀ فلسطین. فصلنامه پانزده خرداد. دورۀ سوم. سال نهم. شمارۀ 31.
28
سلیمانی، رضا(1391). رویکرد تئوریک به سیاست آمریکا در قبال انقلاب اسلامی ایران و بیداری اسلامی در خاورمیانه. فصلنامۀ علمی پژوهشی انقلاب اسلامی. سال اول. شمارۀ 2. بهار .
29
گلرو، عباس(1385). بررسی مقایسهای اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران و مصر بر مبنای رابطه این دو کشور با آمریکا. مطالعات افریقا. سال یازدهم. شمارۀ 2.
30
مسعودنیا، حسین (1391). بررسی عوامل سقوط حسنی مبارک و چشم انداز تحولات کشور مصر. دو فصلنامۀ علمی - پژوهشی دانش سیاسی. سال هشتم. شمارۀ اول. بهار و تابستان.
31
مطلبی، محسن(1390). سپاه پاسداران، مولود مبارک انقلاب اسلامی. پیام انقلاب. شمارۀ 48. تیرماه.
32
موثقی، احمد(1372). مجموعه مقالات سیاسی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
33
موسوی، حسین(1391). پیروزی اسلام سیاسی و جمهوری دوم در مصر، فصلنامۀ مطالعات خاورمیانه. سال نوزدهم. شمارۀ چهارم. تابستان.
34
نبوی، عبدالامیر(1391). احزاب و آیندۀ دموکراسی در مصر. فصلنامۀ مطالعات خاورمیانه. سال نوزدهم. شمارۀ چهارم. زمستان .
35
نبوی، عبدالامیر(1391). احزاب و آیندۀ دموکراسی در مصر، فصلنامۀ مطالعات خاورمیانه. سال نوزدهم. شمارۀ چهارم. زمستان.
36
هراتی، محمدجواد(1391). تفاوت نقش و جایگاه رهبری در انقلاب اسلامی ایران و جنبش بیداری مصر. فصلنامۀ علمی پژوهشی انقلاب اسلامی. سال نهم. شماره28. بهار.
37
عمادی، سید رضی(1392). ماهنامۀ ارتش جمهوری اسلامی ایران. شمارۀ 390. شهریور.
38
منابع لاتین
39
albadee. net. www Brooks, Risa, Political - military Relations and the stability of Arab Regimes, London ,1998.
40
Diamond, Larry. 1997,“the Globalization of Democracy”, in Robert slater, (eds)(et. al), Global Transformation in the Third world ,London, Lynne, Riner Publication.
41
Stratfor, (4July 2013), Egypt's Muslim Brotherhood Recovers After Morsi's Ouster, http: //www. stratfor. com/analysis/egypts - muslim - brotherhood - recovers - after - morsis - ouster.
42
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی نقش طیب حاج رضایی در کودتای 28 مرداد 1332
پس از سقوط رضا شاه در شهریور 1320، پسرش محمدرضا با تلاشهای محمدعلی فروغی و خواست متفقین بر سریر قدرت نشست. هرچند در ابتدای حکومت پهلوی دوم، آزادیهای سیاسی برقرار شد و فضا برای تنفس احزاب و گروههای سیاسی بوجود آمد، اما همین آزادی موجب گردید که رفتهرفته مخالفان حکومت از گوشه و کنار سر بر آورده، نوای اعتراض سر دهند و درصدد به لرزه درآوردن پایههای سلطنت پهلوی و سپس نابودی آن شوند. در چنین شرایطی که هیاهوی اعتراض از هرسو شنیده میشد، دولت و شاه از هر وسیلهای برای پیش بردن امیال و خواستههای خود سود میجستند. یکی از این ابزارهای کارآمد، گروههایی از افراد جامعه بودند که با توسل به زور بازو و قبضة چاقو به اهداف خود دست مییافتند. این افراد که با کارهایی چون چاقوکشی، درگیری لفظی و فیزیکی با مردم، زورگویی و گاهی قتل و خونریزی باعث ارعاب مردم میشدند، به حربهای در دست دولت بدل گردیدند. یکی از این افراد که به عنصری دولتی بدل شده بود و در راستای امیال حکومتی گام بر میداشت، طیب حاجرضایی بود. نقش او را به طور گسترده در حادثة 9 اسفند 1331، کودتای 28 مرداد 1332، دخالت در حوزههای انتخاباتی مجلس هجدهم و درگیری با عوامل ملیگرای مخالف شاه میتوان مشاهده کرد. تغییر موضع ناگهانی طیب حاجرضایی و رویگردانی وی از رژیم شاه و روی آوردن به نهضت امام خمینی(س)، جنبة دوم زندگانی طیب را تشکیل میدهد، بهطوریکه نقش وی را در قیام ضد حکومتی پانزده خرداد 1342 به وضوح میتوان مشاهده کرد. بدین ترتیب، این مقاله با شیوة توصیفی- تحلیلی و با هدف شناخت نقاط تاریک کودتای سال 1332 به دنبال پاسخگویی به این پرسش است که طیب حاجرضایی با چه هدفی در این کودتا شرکت کرد، چه نقشی در کودتا ایفا نمود و عملکرد او چه تاثیری در روند وقوع کودتای 28 مرداد داشت
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_43755_f0872418d96e97b0f5c48afff539e128.pdf
2017-02-28
151
173
طیب حاجرضایی
کودتای 28 مرداد
مصدق
پهلوی
قیام 15 خرداد
محسن
بهشتی سرشت
mbeheshtisereaht@yahoo.com
1
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه بینالمللی امام خمینی، قزوین، ایران
LEAD_AUTHOR
محمد
جعفربگلو
mjbegloo68@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد تاریخ، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
الف. کتاب ها
1
- آبراهامیان، یرواند (1389). ایران بین دو انقلاب. (چ 17).( احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی، مترجمان). تهران: نشر نی.
2
- ----------- ( 1392). کودتا(28 مرداد، سازمان سیا و ریشههای روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن). ( چ1). ( محمدابراهیم فتاحی، مترجم) .تهران: نشر نی.
3
- آزادمرد شهید طیب حاج رضایی به روایت اسناد ساواک (1378). ( چ 1). تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
4
- آشوری، داریوش ( 1391). دانشنامة سیاسی. (چ 21). تهران : انتشارات مروارید.
5
- تربتی سنجابی، محمود ( 1376). کودتا سازان. ( چ 1). تهران: موسسة فرهنگی کاوش.
6
- رهنما، علی ( 1387). نیروهای مذهبی بر بستر حرکت نهضت ملی. ( چ 2). تهران: گام نو.
7
- زاده محمدی، مجتبی (1389 ). لومپنها در سیاست عصر پهلوی. ( چ 2). تهران: مرکز.
8
- سرشار، هما (1381). خاطرات شعبان جعفری. (چ 4). تهران: ثالث.
9
- فوران، جان ( 1392). مقاومت شکننده(تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی). ( چ 13). (احمد تدین، مترجم). تهران: انتشارات رسا.
10
- کاتوزیان، محمدعلی (1372 ) .اقتصاد سیاسی در ایران از مشروطیت تا پایان سلسله پهلوی.( چ2 ). ( محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، مترجمان). تهران: نشر مرکز.
11
- گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی (1392 ). طیب: زندگینامه و خاطرات حر نهضت امام خمینی(ره). (چ 1). تهران: نشر امینیان.
12
- مهدی نیا، جعفر ( 1381). قتلهای سیاسی و تاریخی سی قرن ایران. (ج 2). (چ2 ). تهران: پاسارگاد.
13
- میرزایی، سینا ( 1381). طیب درگذر لوطیها. (چ 1). تهران: مدیا.
14
نجاتی، غلامرضا ( 1378). جنبش ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28 مرداد1332 . (چ 8). تهران: شرکت سهام
15