ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل ماهیت و تشکیلات گروه حزبالله (1346 - 1351ش)
در حوزههای مطالعاتی تاریخ انقلاب اسلامی ایران، بررسی و واکاوی تشکلها، گروه ها و سازمانهای مذهبی- سیاسی که در جریان انقلاب حضور داشتند، دارای اهمیتی ویژه است. در میان این تشکلهای منظم، گروههای اسلامگرا با مشی قهرآمیز نیز حاضر بودند. یکی از این گروهها، حزبالله بود. این گروه در سال 1346 در تهران تشکیل شد و در سال1350 دچار انشعاب گردید و در نهایت در سال 1351 در حالیکه شبکۀ سازمان در تهران و چند شهرستان دیگر فعال بود، با دستگیری گستردۀ اعضایش توسط ساواک، فروپاشید. مقالۀ مزبور درصدد است با روشی توصیفی– تحلیلی، بدین پرسش پاسخ دهد که گروه حزبالله دارای چه ماهیت و ساختار تشکیلاتی بود؟ گروه مذکور جانشین بلافصل حزب ملل اسلامی و به دنبال برپایی حکومت اسلامی فراملیتی (جهانی) از طریق انقلاب انترناسیونالیستی اسلامی با مشی مسلحانه بود، و متناسب با این استراتژی و مشی، تشکیلاتی هرمی و سلسله مراتبی را برای خود تدوین نمود. فرایند عضوگیری چندان متناسب با معیارهای تشکیلاتی گروه مبنی بر حداقل شناخت اعضا از همدیگر نبود. در برنامۀ آموزشی حزبالله، از لحاظ کمّی و کیفی، کفّۀ آموزش نظری (سیاسی- مذهبی) بر آموزش نظامی سنگینی مینمود. عدم تعیین خطوط ایدئولوژیک گروه در یک متن منسجم، یکی از بزرگترین ضعفهای آن بود.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41614_444ee1e49ea7bafac1e8e3f26174d07b.pdf
2017-01-01
9
48
گروه حزبالله
تشکیلات
استراتژی
اسلام
عضوگیری
فرآیند آموزشی
محسن
بهشتی سرشت
mbeheshtiseresht@yahoo.com
1
دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین،قزوین، ایران
LEAD_AUTHOR
علیرضا
محسنی ابوالخیری
2
دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
منابعومآخذ
1
الف. کتابها
2
احمد، احمد (1385). خاطراتاحمداحمد. (ج6). (محسن کاظمی، کوششگر). تهران: انتشارات سورۀ مهر.
3
اخوان کاظمی، بهرام (1389). نقدوارزیابیگفتمانهایاجتماعیسیاسیمطرحدرجمهوریاسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
4
اکرمی، سید کاظم (1389). خاطرات سید کاظم اکرمی. (جواد کامور بخشایش، مسعود کرمیان، کوششگران). تهران: سوره مهر.
5
آشوری، داریوش (1378). دانشنامۀ سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکتبهای سیاسی). (ج5). تهران: مروارید، 1378.
6
جمعی از پژوهشگران (1385). سازمان مجاهدین خلق؛ پیدایی تا فرجام (1344 - 1384). (ج 2). تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
7
حسینیزاده، محمد علی (1386). اسلام سیاسی در ایران. قم: دانشگاه مفید.
8
سالهایبیقرار(1392). (چ1). (محسن کاظمی، محقق). تهران: انتشارات سوره مهر.
9
شاهی، عزتالله (1390). خاطرات عزتشاهی. (چ 19). ( محسن منصوری، محقق). تهران: انتشارات سوره مهر.
10
شرح مختصر زندگی انقلابی پنج شهید از سازمان مجاهدین خلق (1358). تهران: انتشارات سازمان مجاهدین خلق.
11
مظاهری، عباس (1385). شکوفههای درخت انار. آلمان، کلن: نشر گفتگوهای زندان.
12
منصوری، جواد (1376). خاطرات جواد منصوری. (چ1). تهران: دفتر ادبیات انقلاب اسلامی.
13
موسوی بجنوردی، سید کاظم (1381). مسی به رنگ شفق، سرگذشت و خاطرات سید کاظم موسوی بجنوردی. (چ1). تهران: نی.
14
مهر آبادی، مظفر (1383). بررسی تغییر ایدئولوژی سازمان مجاهدین خلق در سال 1354. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
15
ب. مقالات
16
کسرایی، محمد سالار؛ پوزش شیرازی، علی (1388). «نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه، ابزاری کارآمد در فهم و مطالعه پدیدههای سیاسی»، فصلنامۀسیاست، دورۀ 39. شمارۀ 3.
17
مقدمی، محمدتقی (1393). نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موفه و نقد آن، فصلنامۀمعرفتوفرهنگاجتماعی. سال سوم.
18
حسن زاده، اسماعیل (1378). تأملاتی در پیدایش و تکوین حزب ملل اسلامی. پژوهشنامۀمتین، شمارۀ پنجم. صص 51 - 85.
19
ـــــــــــــــــــــ (1382). تحلیلی بر دیدگاهها و اندیشههای حزب ملل اسلامی. پژوهشنامۀمتین. شمارۀ 21. صص 61 - 98.
20
سلطانی، علیاصغر (1383). تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش. فصلنامۀعلومسیاسی. شمارۀ 28.
21
ج. مصاحبهها
22
مظاهری عمرانی، عباسعلی (22/06/1394). مصاحبه از طریق ایمیل.
23
آقازمانی، عباس (22/5/1389) در: روزنامۀ ایران، ویژه نامۀ رمز عبور ۴، صص 48 - 50.
24
آقازمانی، عباس (1393). در: http: //www. baharnews. ir/interview/36250/
25
نبوی، بهزاد. آرشیو تاریخ شفاهی، دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، کد: ن/11، نوار شمارۀ 10، ص 10، در: منصوری، جواد (1392).
26
منصوری، جواد (19/12/1392)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
27
منصوری، جواد (5/2/1394)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
28
حجتی کرمانی، محمد جواد (18/10/1394). پژوهشکدۀ امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی.
29
دوزدوزانی، عباس (19/05/1394). مصاحبۀ تلفنی.
30
د. سایت اینترنتی
31
پایگاه خبری تحلیلی پیراسته، عباس آقازمانی، ابوشریف« اولین فرمانده سپاه”ابوشریف” وهمه فرماندهان سپاه » (19 خرداد 1394). از لینک: http: //www. pirastefar. ir/?p=2409؛
32
ORIGINAL_ARTICLE
چالشهای انتخابات دومین دورۀ مجلس شورای اسلامی و مواضع امام خمینی
انتخابات مجلس دوم شورای اسلامی در شرایطی متفاوت با دورۀ نخست برگزار شد. با کنارهگیری تدریجی نیروهای ملّی - مذهبی از ساختار سیاسی نظام، انتخابات این دوره از مجلس، منحصراً صحنۀ رقابت نیروهای موسوم به خط امام و یا مکتبی بود؛ بنابراین برخی با خوشبینی تصور میکردند که یکدست بودن داوطلبین نمایندگی مجلس، فضای سیاسی کشور را از هرگونه چالش مصون میدارد، اما شرایط به گونهای دیگر رقم خورد. مدتی پیش از آغاز انتخابات، بذر اختلاف نظر و چالش در میان نیروهای مکتبی پاشیده شده بود. به تدریج، دو جناح معروف به «چپ» و «راست»، از دل نیروهای مکتبی سربرآورد، که بدیهی بود انتخابات نمیتوانست بدون هیچگونه چالشی برگزار شود.
یکی از ویژگیهای انتخابات این دورۀ مجلس، حضور هدایتگرانۀ امام خمینی بود. ایشان به درستی متوجه جوّ حاکم بر انتخابات و شکلگیری منازعات جدید شدند، بنابراین به طرق مختلف تلاش نمود دسته بندیها و جناحبندیهای سیاسی، حق انتخاب را از مردم سلب ننماید. از آنجایی که ایشان اهمیت و ارزش ویژهای برای جنبۀ مردمسالارانه، نظام جمهوری اسلامی قائل بود، در شرایط و موقعیتهای مختلف، کاندیداهای مجلس را از درگیریهای جناحی و گروهی برحذر میداشت.
این مقاله درصدد است تا با رویکردی توصیفی به بررسی و شناسایی مواضع امام خمینی در باب چالشها و منازعات سیاسی انتخابات این دوره از مجلس بپردازد. مسئلۀ اصلی این است که در آستانۀ برگزاری انتخابات مجلس دوم شورای اسلامی، چه چالشها و منازعاتی در درون حاکمیت سیاسی جمهوری اسلامی ایجاد شد و مواضع امام خمینی به عنوان رهبر نظام در جهت دهی انتخابات و هدایت جریانهای سیاسی چگونه بود؟
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41615_892c5e2865a2ddc891262df8a0f0c7fb.pdf
2017-01-01
49
74
مجلس دوم شورای اسلامی
انتخابات
امام خمینی
مشارکت سیاسی
شورای نگهبان
حمید
بصیرت منش
basirat1341@yahoo.com
1
استادیار تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
مینا
آونج
minaavanj68@gmail.com
2
کارشناس ارشد تاریخ انقلاب اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
منابعومآخذ
1
الف: کتابها
2
• آقایی جیرهنده، عباس؛ رضا بسطامی (1378). مجلس شورای اسلامی دورۀ دوم. (چ 1). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
3
• امام خمینی(1378). صحیفۀ امام. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
4
• تاریخ انقلاب اسلامی، مجلس شورای اسلامی دورههای اول، دوم و سوم (1393). (چ1) . تهران: مؤسسه فرهنگی و هنری قدر ولایت.
5
• خواجهسروی، غلامرضا (1382). رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
6
• شادلو، عباس (1386). تکّثرگرایی در جریان اسلامی. تهران: وزرا.
7
• صالح، محسن (1385). جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم از آغاز تاکنون. (ج2). (چ1). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
8
• کردی، علی (1390). دفتر تحکیم وحدت از آغاز تا انشعاب. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
9
• کلانتری، عبدالحسین (1390). دفتر تحکیم وحدت در کشاکش سنّت و تجدّد. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
10
• محتشمیپور، علیاکبر(1379). چند صدایی در جامعه و روحانیت. تهران: خانۀ اندیشه جوان.
11
• مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی(1363 - 1367)، دورۀ دوم. تهران: روابط عمومی مجلس.
12
• مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(1374). انتخابات و مجلس از نگاه امام.(چ2). تهران: عروج.
13
• میردار، مرتضی(1384). خاطرات حجتالاسلام و المسلمین ناطق نوری. (ج2). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
14
• هاشمیرفسنجانی، اکبر(1381). کارنامه و خاطرات سال 1362، آرامش و چالش. (مهدی هاشمی، کوششگر). تهران: دفتر نشر معارف انقلاب.
15
• _____________. (1386). کارنامه و خاطرات سال 1363، به سوی سرنوشت. (چ4). محسن هاشمی، کوششگر)، تهران: دفتر نشر معارف انقلاب.
16
ب: روزنامهها
17
• روزنامۀ اطلاعات، سال 1363.
18
• روزنامۀ جمهوری اسلامی، سال 1362، 1363.
19
• روزنامۀ کیهان ، سال 1363.
20
ج: نشریاتوسایتها
21
• گفتگو با مهدی کروبی، خبرگزاری مهر، 9/11/1386.
22
• گفتگو با محسن آرمین، مهرنامه، شمارۀ 32، آذر 1392، سال چهارم.
23
• پدرام سهرابلو، «تولد چپ و راست»، مجلة نسیم بیداری، خرداد، 1390، شمارۀ 17.
24
د: مصاحبهها
25
• بیاتزنجانی، اسدالله (18/3/1394)، قم.
26
• حمیدزاده گیوی، علی اکبر(25/3/1394)، تهران.
27
• دعایی، محمود (17/3/1394)، تهران.
28
ORIGINAL_ARTICLE
ردیابی فرایند مواجهۀ دولت علم با بحران سال 1342 (از اول فروردین تا 15خرداد)
اگرچه مهمترین هدف رفراندوم 6 بهمن 1341، قانونی جلوه دادن اجرای اصلاحات موسوم به انقلاب سفید بود، اما مخالفتها پس از آن هم ادامه یافت. در مقالۀ حاضر تلاش گردیده بسترهای فرایندی که طی 77 روز نخست سال 1342 (سیاستها و اقدامات امنیتی- انتظامی) با هدف مقابله و پایان دادن بهمخالفتهای اسلامگرایان با اصلاحات موسوم به انقلاب سفید شکل گرفت، مطالعه و بررسی شود. مخالفان اسلامگرای حکومت - که خیلی زود آشکار شد از سوی آیتالله خمینی رهبری میشوند - در آستانۀ سال 1342، مهیّای مقابلۀ جدّیتری با حکومت شدند. در طول ماههای فروردین، اردیبهشت و خرداد، حکومت پهلوی با ایجاد رعب و وحشت، وعدههای بیاساس، شایعهسازی، تلاش برای ایجاد اختلاف میان علما و اسلامگرایان، تهدید پیدا و پنهان مخالفان، افزایش تمهیدات امنیتی- اطلاعاتی و انتظامی، تظاهر بهدینداری، تقویت موقعیت روحانیون و وعاظ موافق و غیره، کوشید تا مانع از گسترش مخالفتها شود، اما تمهیدات مزبور نه تنها کارگر نیفتاد، بلکه بهدلیل قاطعیت و صراحت آیتالله خمینی در مبارزه با حکومت، روندی رو به افزایش یافت. با فرا رسیدن دهۀ دوم ماه محرم، بحران سیاسی و اجتماعی چنان نگرانکننده شد که حکومت جز برخورد قهرآمیز و سرکوبگرانه با مخالفان، چارهای دیگر پیش روی خود ندید.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41616_a4a1e09d0385c17e9bc27bd7ca3d90a3.pdf
2017-01-01
75
105
انقلاب سفید
آیتالله خمینی
ساواک
حکومت پهلوی
بحران سیاسی
قیام 15 خرداد
مظفر
شاهدی
shahedi@iichs.org
1
دانشجوی دورۀ دکتری تاریخ انقلاب اسلامی؛ پژوهشکدۀ امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
منابعومآخذ
1
الف. کتابها
2
- آبراهامیان، یرواند (1377). ایران بین دو انقلاب: درآمدی بر جامعهشناسی سیاسی ایران معاصر. (چ1). (احمد گلمحمدی و محمدابراهیم فتاحی، مترجمان). تهران: نشر نی.
3
- امام در آینۀ اسناد: سیر مبارزات امام خمینی به روایت اسناد شهربانی (1383) . (ج1) . تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
4
- باقی، عمادالدین (1370). بررسی انقلاب ایران. (ج1). (چ1). قم: تفکر.
5
- بهشتیسرشت، محسن (1391). زندگی و زمانه امام خمینی. (چ 1) تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی.
6
- پهلوی، محمدرضا (1345). انقلاب سفید. (چ 1). تهران: کتابخانه سلطنتی.
7
- پهلوی، محمدرضا (بیتا). مجموعه تألیفات، نطقها، پیامها، مصاحبهها و بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضاشاه پهلوی شاهنشاه ایران. (ج4). تهران: بینا.
8
- جعفریان، رسول (1382). جریانها و سازمانهای مذهبی- سیاسی ایران (از روی کار آمدن محمدرضاشاه تا پیروزی انقلاب اسلامی: سالهای 1320- 1357. (چ 4). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
9
- خمینی، روحالله (1378). صحیفۀ امام. (ج 1). تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
10
- دهنوی، محمد (1360). قیام خونین 15 خرداد 42 به روایت اسناد. (چ1). تهران: رسا.
11
- دوانی، علی (بیتا). نهضت روحانیون ایران. (ج 4). بیجا: بنیاد فرهنگی امامرضا (ع).
12
- روحانی، حمید (1364). نهضت امام خمینی در ایران. تهران: بنیاد شهید.
13
- سفری، محمدعلی (1373). قلم و سیاست: از کودتای 28 مرداد تا ترور منصور.(ج 2). (چ 1). تهران: نامک.
14
- شاهدی، مظفر (1379). مردی برای تمام فصول: اسدالله علم و سلطنت محمدرضاشاه پهلوی. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
15
- ـــــــــــــــ . (1386). ساواک: سازمان اطلاعات و امنیت کشور (1335- 1357).(چ 1) . تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی.
16
- شوکراس، ویلیام (1369). آخرین سفر شاه. (چ 2). (عبدالرضاهوشنگ مهدوی، مترجم). تهران: البرز.
17
- علم، اسدالله (1371). یادداشتهای علم . (ج 1). (چ 1). (علینقی عالیخانی، کوششگر). تهران: کتابسرا.
18
- ـــــــــــــــ . یادداشتهای علم. (ج 3).(چ1). (علینقی عالیخانی، کوششگر). تهران: معین و مازیار.
19
- قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک (1376). (ج 2). تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی.
20
ب. مقالات
21
- شاهدی، مظفر (1386). «نگاهی گذرا به مخالفت روحانیون و اسلامگرایان با لوایح انقلاب سفید در دورۀ نخستوزیری اسدالله علم (تیر 1341- 15 خرداد 1342)». فصلنامۀ تخصصی تاریخ معاصر ایران. سال 11. ش 43. 23- 74.
22
- شریعتمداری، محمدکاظم (خرداد 1358). «خاطرات». اطلاعات هفتگی. ش 18.
23
- ملاییتوانی، علیرضا (1380). «نهضت امام خمینی: از لایحۀ انجمنهای ایالتی و ولایتی تا تبعید امام به ترکیه (1341- 1343)». (در مجموعه مقالات تحولات سیاسی و اجتماعی ایران: 1320- 1357)(مجتبی مقصودی، کوششگر). (چ1). تهران: روزنه.
24
ORIGINAL_ARTICLE
سپاه بهداشت و گسترش بهداشت در ایران؛ مطالعۀ موردی سالهای1345تا 1350ش
وضعیت بهداشت و سلامتِ کشور ایران طی قرن نوزده تا اوایل قرن بیستم، از وضعیت خوبی برخوردار نبود و مردم با مشکلاتی عدیده در زمینۀ بهداشت، سلامت، معیشت و درمان روبرو بودند. در این میان، وضعیت روستاها و شهرهای حاشیهای به مراتب وخیمتر از مناطق اصلی شهری بود. سطح سواد و میزان درآمد مردم برروند وضعیت نامطلوب سلامت جامعۀ ایرانی، تأثیری مضاعف داشت و همین موضوع، زمینههای تشکیل سپاه بهداشت را فراهم آورد؛ البته در این میان نباید از اهداف سیاسی تأسیس این نهاد نیز غافل ماند. بعد از تأسیس سپاه بهداشت و فعالیت نیروهای مربوطه در مناطق مختلف، وضعیت تا حدودی بهتر شد و مردم نقاط دور دست نیز توانستند از امکانات و خدمات بهداشتی استفاده کند. مقالۀ حاضر با بهرهگیری از شیوۀ تحلیلی- توصیفی و استفاده از منابع اصلی (کتاب و اسناد)، درصدد است تا به این سئوال پاسخ دهد: سپاه بهدشت چه تأثیری بر وضیعت بهداشت عمومی ایران در دورۀ پهلوی دوم نهاد؟ بر اساس یافتههای پژوهش، این نهاد بعد از مدتی تلاش و فعالیت، کارکرد اصلی خود را از دست داد و به جریانی تبلیغاتی مبدل گردید.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41617_4e77f6cb8b58c0549a536d8705e7f6ae.pdf
2017-01-01
107
133
سپاه بهداشت
ایران
سطح سواد
درمان و بهداشت
روستاها
اصلاحات ارضی
فرهاد
سهامی
sahamifarhad@ymail.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
سمانه
کرمیان بلداجی
samaneh_m2014@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناس ارشد تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، تهران، ایران
AUTHOR
منابع
1
الف. اسناد
2
مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران(مراسان، 00250022)
3
مرکز اسناد انقلاب اسلامی ایران(مراسان، 00259048)
4
ادارة اسناد و دیپلماسی وزارت امورخارجه(استادوخ،11280060)
5
سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران(ساکما، 290004726)
6
ب. کتابها
7
آبراهامیان، یرواند (1389). ایرانبیندوانقلاب. (چ16). (احمد گل محمدی و ابراهیم فتاحی، مترجمان). تهران: نشرنی.
8
پهلوی، محمد رضا (1346). انقلابسفید. تهران: کتابخانه سلطنتی.
9
خاکساران، محمد(1383). خاطراتخاکساران. (چ1). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
10
شمیم، علی اصغر(1387) . ایراندردورۀسلطنتقاجار. تهران: زریاب.
11
فوران، جان (1389). مقاومتشکننده. (چ10). (احمد تدین، مترجم). تهران: مرکز خدمات فرهنگی رسا.
12
مشروحمذاکرات مجلسبیستویکم (1341- 1345) . روابط عمومی مجلس شورای ملی.
13
مشروحمذاکراتمجلسچهاردهم(1322- 1324) . روابط عمومی مجلس شورای ملی.
14
منوچهر، محسنی(1355). جامعهشناسیپزشکیوبهداشت. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
15
ویلسن، آرنولد (1347). تاریخسیاسیاقتصادیجنوبغربایران. (حسین سعادت نوری، مترجم). تهران: انتشارات وحید.
16
مریت، هاکس (1371). ایران؛افسانهوواقعیت(خاطراتسفربهایران). (چ2). (محمدحسین نظری نژاد، محمدتق اکبری، احمد رضایی، مترجمان). مشهد: چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
17
هلمز، سینتا(1381). خاطراتهمسرسفیر .(چ2). (اسماعیل زند، مترجم). تهران: نشر البرز.
18
هوگلاند، اریک ج (1381). زمینوانقلابدرایران 1340 تا 1360. (فیروزه مهاجر، مترجم). تهران: نشر شیرازه.
19
صورتمذاکراتمجلسسنا، دورۀ چهارم. روابط عمومی مجلس.
20
طرحتحقیقاتینحوۀتوسعۀخدماتپزشکیوبهداشتیدرایران، جلد دوم، جدول شمارۀ 56.
21
گزارشاقداماتوفعالیتهایبهداشتیودرمانیانجامشدهبهمناسبتدهۀانقلابسفیدایران، 1351و 1352.
22
گزارشکمیتۀبهداشتدرموردفعالیتهایدرمانیوبهداشتیوآموزشیسازمانشاهنشاهیخدماتاجتماعی، تهران: آذرماه 1351(گزارش داخلی).
23
گزارشهیئتبررسیمسائلبهداشتیودرمانیکشور (بهمن 1353). (مجید رهنما، تقی رضوی، محسن ضیائی، علیرضا شفاهی، محمود فرمان، کوششگران).
24
سالنامۀآماریکشور، (1351) مرکز آمار ایران، تهران.
25
ج. روزنامهونشریات
26
روزنامۀ اطلاعات، 1342/10/2.
27
ملایی توانی، علی رضا (1393). از رحلت آیت الله بروجردی تا تبعید آیت الله خمینی، (درمجموعهمقالاتتحولاتسیاسیاجتماعیایرانازسال 1320 تا 1357)، (مجتبی مقصودی، کوششگر).
28
مسکوب محمود (1387)«سیاست اجتماعی ایران درقرن بیستم».کتابماهعلوماجتماعی(مجموعۀ کتابداری و اطلاعرسانی). (خیام عزیزی مهر، مترجم). شمارۀ فروردین 1387.
29
ادهم، محمدهادی؛ مجتبی الفت، (1353). مجلۀبهداشتایران، سال اول، شمارۀ 3.
30
شاه حسینی، پروانه(1390) سنجش تطبیقی وقف طی دوزه های قاجاریه و پهلوی، فصلنامهجغرافیاوتوسعه، شماره 25، زمستان 1390، ص28.
31
د. پایاننامه
32
مهدویان، اکبر (1347). تحقیقیپیرامونسازمانسپاهبهداشت. تهران: پایان نامه دانشگاه تهران.
33
ORIGINAL_ARTICLE
عوامل ناکارآمدی کودتا در آستانۀ انقلاب اسلامی ایران
از خروج محمدرضا پهلوی از کشور تا پیروزی انقلاب در 22 بهمن 1357، تفکر کودتای نظامی با رهبری آمریکا و شاه و برخی از نظامیان با شرایط متفاوت به وجود آمد. این گزینهها در شرایط متفاوت مطرح بود، اما دولت آمریکا به علت ترس از دخالت شوروی و نفوذ کمونیسم و همچنین عدم کارآمدی مستشاران نظامی آنها در ایران، دچار سردرگمی و تردید در عملیات کودتا شد. با اینحال، دولت آمریکا با ایجاد شایعۀ کودتا و در صورت امکان وقوع، آن را به عنوان آخرین راهکار برنامهریزی کرد و شاه و برخی از نظامیان نیز به علت وابستگی به آمریکا و عدم اعتماد متقابل میان ارتش و شاه و دولت و عدم توجه شاه به ارتش در ردههای پایین و پیوستن تدریجی آنها به انقلاب و ترس نظامیان از عواقب عدم موفقیت کودتا، ابتکار عمل را از دست دادند. در این میان نقش امام خمینی در رهبری انقلاب اسلامی بسیار موثر بود، به طوری که هر نوع طراحی کودتا را در نطفه از بین برد. هدف این پژوهش آن است که ضمن بررسی منشا داخلی و خارجی کودتا به اهداف و شرایط کودتاگران و عوامل شکست آن در آستانۀ انقلاب اسلامی ایران بپردازد.
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41618_67ea97529884cadda3dd72640ad977dd.pdf
2017-01-01
135
150
کودتا
آمریکا
ارتش
شوروی
امام خمینی
انقلاب اسلامی
حسین
احمدی رهبریان
hossein_rahbarian@yahoo.com
1
کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
حسن
زندیه
zandiyeh@ut.ac.ir
2
استادیار تاریخ دانشگاه تهران، تهران، ایران
AUTHOR
منابع
1
الف. کتابها
2
• استمپل، جان دی (1377). درون انقلاب ایران.(منوچهر شجاعی، مترجم). تهران: رسا.
3
• اسناد لانه جاسوسی (1378). (ج 9 و 10). تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
4
• برژینسکی، زبیگنیو (1362). اسرار سقوط شاه و گروگانگیری.(حمید احمدی، مترجم). تهران: جامی.
5
• بشیری، عباس(1383). انقلاب و پیروزی. تهران: دفتر نشر معارف انقلاب.
6
• بهنود، مسعود (1384). از سید ضیاء تا بختیار.تهران: نشر جاویدان.
7
• پهلوی، محمدرضا(1371). پاسخ به تاریخ. ( حسین ابوترابیان، مترجم). تهران: نشر مترجم.
8
• حسن روحانی، (1390) خاطرات حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی. (ج1). مجمع تشخیص مصلحت نظام .
9
• خلخالی، محمد صادق (1384). ایام انزوا، خاطرات آیتالله خلخالی.تهران: نشر سایه.
10
• روبین، باری (1363). جنگ قدرتها در ایران .(محمود مشرقی، مترجم). تهران: انتشارات آشتیانی.
11
• زاهدی، اردشیر (1381). 25 سال در کنار شاه. تهران: نشرعطایی.
12
• سولیوان، ویلیام (1361). مأموریت در ایران. (محمود مشرقی، مترجم). تهران: انتشارت هفته.
13
• سیک، گری، (1384). همه چیز فرو میریزد.(علی بختیاری زاده، مترجم). مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
14
• طباطبایی، صادق، (1388). خاطرات سیاسی اجتماعی دکتر صادق طباطبایی. (ج 3). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی.
15
• فردوست، حسین (1385). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی.تهران: نشر اطلاعات.
16
• فوران، جان (1377). مقاومت شکننده.(احمد تدین، مترجم). تهران: رسا.
17
• قره باغی، عباس (1373). گفتگوهایی با ارتشبد قره باغی. زمانه، ری.
18
• لدین، مایکل (1371). شاه و کارتر. (مهدی افشار، مترجم). چاپخانۀ حیدری.
19
• لوح اسناد نهضت آزادی(1357 - 1361).
20
• مقدم مراغه ای، رحمت الله(1386). سالهای بحرانی نسل ما. تهران: نشر علم.
21
• نجاتی، غلامرضا (1375). شصت سال خدمت و خاطرات مهندس مهدی بازرگان. (ج 2). تهران : رسا.
22
• نجاتی، غلامرضا(1373)، تاریخ سیاسی بیست و پنج سالۀ ایران.(ج2). تهران: نشر رسا .
23
• نهاوندی، هوشنگ (1383). آخرین روزها. (بهروز صوراسرافیل، مریم سیحون، مترجمان). تهران: شرکت کتاب.
24
• هایزر، رابرت (1366). مأموریت مخفی در تهران. (محمد حسین عادلی، مترجم) . تهران: رسا.
25
• هویدا، فریدون (1365). سقوط شاه. (حسین ابوترابیان، مترجم). تهران: نشر اطلاعات.
26
• یزدی، ابراهیم (1361). مأموریت ژنرالهایزر. انتشارات نهضت آزادی.
27
ب. نشریات و روزنامهها
28
• روزنامۀ اطلاعات، سال 1357.
29
• روزنامۀ کیهان، سال 1357.
30
• پرشت، هنری (1383). انقلاب ایران، فصلنامۀ مطالعات تاریخی. ش 4.
31
• فتحعلی آشتیانی، علی (1385). سالهای سقوط. فصلنامۀ مطالعات تاریخی. ش 12.
32
ORIGINAL_ARTICLE
نقش صلح و همزیستی مسالمتآمیز در بازآفرینی حرکت احیاگرانۀ اسلامی با تکیه بر نظرات امام خمینی
صلح و همزیستی مسالمتآمیز از توصیههای الهی در قرآن و از اهداف مهم انبیا، به ویژه پیامبر اسلام است. بر همین اساس، تحکیم و گسترش وحدت و اخوت در بین همۀ اقشار جامعه و ارتباط سالم با دیگر ملل، از اهداف اجتماعی اسلام محسوب میشود؛ بهطوری که در حکومت اسلامی مدینه، پیامبر علاوه بر عقد اخوت میان مسلمانان مهاجر و انصار، پیمان نامههایی را با قبایل و اقوام یهودی، مسیحی و غیره امضا نمود تا با عمل به قانون اساسی حکومت اسلامی، صلح و همزیستی حکم فرما باشد. آنچه که از نظر اسلام اهمیت دارد، آرامش، امنیت، رفاه و زندگی انسانی و الهی به دور از تفرقه و اختلاف و ظلمپذیری است که در قالب آموزههای دینی عرضه شده است. این آموزهها، همواره مورد توجه رهبران و مصلحین بزرگ مسلمان قرار داشته است. امام خمینی به عنوان یکی از همین رهبران که هدفی جز احیای اسلام ناب محمدی نداشت، ضمن تبیین مفهوم واقعی صلح، دولتها و ملتها را به صلح و زندگی مسالمتآمیز فرا میخواند. از منظر ایشان، نتیجۀ اتحاد و همبستگی اقوام و ملتها با یکدیگر موجب پیروزی، اقتدار، خود کفایی و سازندگی میشود.
امام، سیاست جمهوری اسلامی را نه تنها قطع رابطه با دولتها و قدرتهای دیگر نمیدانست، بلکه بر تحکیم روابط حسنه و انسانی نیز تأکید داشت و معتقد بود تا زمانی که دولتهای دیگر قصد تجاوز و دخالت و ظلم نداشته باشند، این رابطه برقرار میماند. صلحی را که با سرپوش گذاشتن بر تجاوز و جنایت همراه باشد، صلح تحمیلی و دروغین میدانست و محکوم مینمود. از منظر ایشان، صلح و همزیستی مسالمتآمیز، تشویق جانیان و جنایتکاران به ادامۀ ظلم نیست؛ نیز معتقد بود، صلح هنگامی جایگاه اسلامی و انسانی خود را پیدا میکند که ملّتها و دولتها به حقوق خود قانع باشند. کلید این امر از نظر ایشان، ملاک قرار دادن قرآن برای تحقق صلح واقعی است. مجموعۀ آموزههای مبتنی بر صلح و همزیستی مسالمتآمیز که در کلام و سیرۀ امام خمینی تجلّی یافت، رهیافتی برای بازآفرینی حرکت احیاگرانۀ اسلامی شد که پس از گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب اسلامی در قالب ادبیاتی جدید همچون«تمدن نوین اسلامی»، «سبک زندگی اسلامی»، ... بروز یافته است. این رویکرد اصیل که ریشه در مبانی اسلام ناب دارد، ایشان را از یک سو به عنوان نظریهپرداز احیاگری اسلامی مبتنی بر صلح و همزیستی به جهان بشریت معرفی نمود، و از سوی دیگر، موجد پدید آمدن مجموعهای از قواعد و اصول لازم برای تحقق جامعهای مبتنی بر این اصول گردید. این پژوهش با هدف بازشناسی رویکرد تمدن ساز اسلامی مبتنی بر صلح و همزیستی مسالمتآمیز که در کلام و سیرۀ امام خمینی دیده میشود، قصد پاسخ گویی به این سؤال را دارد: آراء و نظرات امام خمینی در موضوع صلح و همزیستی مسالمتآمیز چیست و چگونه میتواند به حرکت احیاگرانۀ اسلامی منجر شود؟ در پاسخ به سؤال فوق، این فرضیه مطرح شده: توانمندی بالای علمی و فقاهتی امام خمینی در شناخت و استخراج اصول همزیستی مسالمتآمیز نهفته در کلام وحی و احادیث، همراه با تجربیات عملی ایشان در تحقق این اصول، الگویی را فرا روی جامعۀ بشری برای تحقق حرکت احیاگرانۀ اسلامی قرار داد که میتواند به حرکت تمدنساز نوینی منجر شود. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، تلاش مینماید تا الگویی در این راستا تدوین نماید
https://tarikhname.ri-khomeini.ac.ir/article_41619_dbca4a7344e0f4b0855636291f2b3b9c.pdf
2017-01-01
151
169
احیاگری اسلامی
صلح
همزیستی مسالمتآمیز
امام خمینی
اسلام
تمدنسازی
علی اکبر
جعفری
a.jafari2348@yahoo.com
1
دانشیار تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
عظیمه
پاینده
apayndeh31@yahoo.com
2
کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
AUTHOR
منابعوماخذ
1
الف. کتابها
2
قرآنکریم.
3
ابن ابی الحدید(1375). شرحنهجالبلاغه. (ج 5). (محمود مهدوی دامغانی، مترجم). تهران: نی.
4
امام خمینی. (1390). وصیتنامۀالهیسیاسی. تهران، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. مجموعۀ نرم افزاری.
5
ثقفی، ابو اسحاق(1371) . الغارات. (عبدالمحمد آیتی، مترجم). تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
6
جعفریان، رسول(1385). تاریخسیاسیاسلام. (ج1). (چ4). قم: دلیل ما.
7
جعفریان، رسول. حیاتفکریسیاسیامامانشیعه. (ج1). (چ2). قم: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
8
جوادی آملی، عبدالله(1378). بنیانمرصوص. (چ2). قم: اسرا.
9
جوادی آملی، عبدالله(1389). ولایتفقیهولایتفقاهتوعدالت. (چ10). قم: اسرا.
10
حجتی کرمانی، علی(1351). اسلام،آیینزندگی. تهران: انتشار.
11
شفیعی مازندرانی، سید محمد(1391). درسهاییازوصیتنامۀامامخمینی.(چ 62). قم: دفتر نشر معارف.
12
شهیدی، سید جعفر(1377). تاریختحلیلیاسلام. (چ23). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
13
صحیفۀامام(1390). ( ج6، 7، 10، 11، 12، 13، 14، 15، 16، 17، 21). قم: موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، مجموعۀ نرمافزاری.
14
فوزی، یحیی(1393). اندیشۀسیاسیامامخمینی. (چ21). قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها.
15
مطهری، مرتضی(1392). انسانشناسیدرقرآن. تهران: صدرا.
16
منقری، النصربن مزاحم(1382). وقعۀالصفین.الموسسۀ العربیه الحدیثه.
17
منتظرالقائم، اصغر(1381). تاریخصدراسلام. (چ5). اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
18
موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(1390)، استفتائات، (ج 39). قم، موسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، مجموعۀ نرمافزاری.
19
نهجالبلاغه (1379)، (محمد دشتی، مترجم). قم: انتشارات مشرقین .
20
ب. مقالات
21
اخوان کاظمی، بهرام(1391). راهبردها و بایستههای سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی از دیدگاه امام خمینی و مقام معظم رهبری در (مجلۀ رهیافت انقلاب اسلامی). شماره 19، صص: 3- 24.
22
جوادی ارجمند، محمد جعفر؛ حق گو، جواد(1390). عدالت جهانی در اندیشۀ امام خمینی و نظریۀ انتقادی روابط بینالملل در (مجلۀ مطالعات انقلاب اسلامی). شمارۀ 26، صص: 99- 124.
23
شریعتی، روح الله(1384). مبانی و حقوق جهانگردان از دیدگاه اسلامی در (مجلۀ فقه و حقوق). شمارۀ7. صص: 7- 32.
24
کریمی نیا، محمد مهدی(1382). ادیان الهی و همزیستی مسالمتآمیزدر (مجلۀ رواق اندیشه). شمارۀ 26. صص: 88- 109.
25
کریمی نیا، محمد مهدی(1384). دیدگاه اسلام دربارۀ همزیستی مسالمتآمیز در (مجلۀ مدیریت پژوهشهای راهبردی). شمارۀ 35. صص: 120- 140.
26
گنجور، مهدی؛ بید هندی، محمد(1390). امام رضا(ع) و الگوی رفتار ارتباطی سایر ادیان و مذاهب دینی- هنجاری در فرهنگ رضوی در (مجلۀ شیعهشناسی)، شمارۀ 34. صص: 250- 215.
27
لک زایی، شریف(1383). مردمسالاری دینی و حقوق اقلیتها در نظریۀ سیاسی امام خمینی در (مجلۀ دین و ارتباطات) شماره 23. صص 91- 120.
28
محمدی راد، حمید(1389). مهارتهای همزیستی در قرآن در (مجلۀ پژوهشنامۀ علوم و معارف قرآن کریم). شمارۀ 9. صص: 99- 124.
29
مودب، سید رضا(1386). کرامت انسانی و مبانی قرآنی آن از نگاه امام در (مجلۀ بینات). شمارۀ 53. صص: 136- 161.
30
ورعی، سید جواد(1389). اصالت صلح در روابط بینالملل در (مجلۀ حکومت اسلامی). شمارۀ 57. صص: 63- 78.
31
ج. منابعالکترونیکی
32
فوزی، یحیی، تبیین فقهی و کلامی جایگاه صلح و هم زیستی مسالمت آمیز در گفتمان امام خمینی، 11/1/1395. www.ghateh.com
33
سخنان نخبگان سیاسی داخلی و خارجی دربارۀ تفکرات امام خمینی در مورد صلح و همزیستی مسالمت آمیز11/1/1395. www.najanews.com
34
خامنه ای، سید علی. مجموعۀ بیانات در جمع ائمۀ جمعه.68/4/12 Khamenei.ir
35
خامنه ای، سید علی(1394)، مجموعۀ بیانات در مراسم سالروز رحلت امام خمینی در حرم مطهر امام خمینی، 14/3/1394.
36